جبهه فرهنگی راه نور

خلاصه گزارش عملیات :
نام عملیات : والفجر 4
زمان اجرا : 27/7/1362
مدت اجرا : 33 روز
مکان اجرا : منطقه شمالی شهر پنجوین عراق در جبهه شمالی جنگ
رمز عملیات : یا الله … یا الله … یا الله
تلفات دشمن : 19000 نفر کشته ، زخمی و اسیر
ارگان های عمل کننده : سپاه و ارتش
اهداف عملیات : آزاد سازی بخشی از میهن اسلامی و ارتفاعات مهم منطقه ، تصرف پیشرفتگی دشت شیلر ، مسدود ساختن راه ورود گروهک های ضد انقلاب که از طریق دشت شیلر انجام می شد ، تصرف پادگان پنجوین و گرمک عراق و خارج ساختن مریوان از زیر دید و تیر دشمن

#معرفی_عملیات #والفجر۴

طرح عملیات

نظر به موقعیت منطقه و ارتفاعات آن – که تسلط بر هر کدام قسمتی از اهداف عملیات را تأمین می‌کرد – عملیات در دو مرحله و از دو محور عمده (بانه و مریوان) طراحی شد:

مرحله اول: تأمین ارتفاعات لری، گرمک و کنگرک در محور بانه؛ و تأمین ارتفاعات پنجوین (زله)، مارو و خلوزه در محور مریوان.

مرحله دوم: تصرف ادامه ارتفاعات سورن و کانی مانگا، که در نتیجه ارتفاعات سورن به سورکوه را به هم متصل می‌کرد. (5)

شرح عملیات

از ساعت 23:30 تاریخ 1362/7/27، عملیات از دو محور بانه و مریوان و با فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع) آغاز شد و ارتفاعات لری، گرمک، کنگرک، براله، مارو، خلوزه 1 و 2، کلو، شهدا، تخم مرغی، سه درختی و هرگنه؟ کوچک به تصرف درآمد. پس از آن، دشمن برای حفظ سایر نقاط، جلوگیری از انهدام بیش‌تر نیروهایش و نیز تشکیل خط‌پدافندی جدید و مطمئن، از یک سری نقاط کم اهمیت عقب‌نشینی کرد.

در ادامه عملیات، یکی از لشکرهای سپاه پاسداران خط پدافندی خود را به پشت رودخانه قزلچه رساند و یکی دیگر نیز پس از چند عملیات متوالی موفق شد یال شرقی سنگ معدن را تصرف کند.

به این ترتیب، دشمن که تحت فشار قرار گرفته و از پاتک‌های سنگین خود نیز نتیجه نگرفته بود، در تاریخ 1362/8/4 ضمن پرتاب گلوله‌های حاوی مواد شیمیایی به طرف مقابل، شهر پنجوین را تخریب کرده و تا پشت تنگه نالپاریز عقب نشست و سپس به تقویت ارتفاعات کانی مانگا مبادرت ورزید. نیروهای خودی نیز ارتفاعات تخلیه شده را به تصرف درآورده و در یک کیلومتری شهر مستقر شدند.

در تاریخ 1362/8/12 عملیات برای تصرف ارتفاعات مهم کانی مانگا آغاز شد و رزمندگان توانستند قلل 1794، 1774، 1662، 1877 و 1900 را تسخیر کنند. پس از آن، دشمن با پاتک‌های خود موفق شد قله 1900 را بازپس گیرد.

چهار روز بعد، دو گردان خودی طی عملیاتی در ساعت 4 بامداد، قلل 1900 و 1904 را تصرف کردند؛ امّا آتش شدید دشمن مانع از استقرار آنان در این قلل شد.

شانزده روز بعد (در ساعت 21:40 روز 1362/8/28)، نیروهای خودی مجدداً وارد عمل شده و توانستند قلل 1830، 1810، 1900، 1904، 1740 و 1680 را تصرف کنند. در این میان، عدم سقوط تنگه روکان و قلل 1616 و 1606 موجب شد تا امکان تدارک و پشتیبانی نیروها فراهم نیاید. به همین دلیل، بنابه دستور، برخی از نقاط تصرف شده در این مرحله تخلیه شد و نهایتاً عملیات والفجر 4 در حالی که بخش بزرگی از ارتفاعات کانی مانگا آزاد شده بود، پایان یافت. (6)

نتایج عملیات

آزادسازی بخشی از خاک ایران اسلامیبه تصرف درآمدن منطقه وسیع دره شیلر – واقع در خاک عراق – و تحت کنترل قرارگرفتن شهر پنجوین و چندین روستا.سرنگون شدن سه فروند هواپیما و سه فروند هلی‌کوپتر؛انهدام 35 دستگاه تانک و نفربر و 100 دستگاه خودرو سبک و سنگین، 32 قبضه توپ، 26 قبضه تفنگ 106 میلی‌متری، 20 قبضه توپ ضد هوایی، 25 قبضه خمپاره‌انداز؛به غنیمت درآمدن هشت دستگاه تانک و نفربر، 315 دستگاه خودرو سبک و سنگین، 37 قبضه تفنگ 106، 60 قبضه توپ ضد هوایی و 60 قبضه خمپاره‌انداز؛کشته و زخمی شدن حدود 18000 تن و به اسارت درآمدن 785 تن از نیروهای دشمن؛آزادسازی حدود 1000 کیلومترمربع از جمله؛ ارتفاعات مارو، گرمک، خلوزه 1 و 2، براله و سربراله، کنگرک، لری، سه درختی، تخم مرغی، پادگان گرمک، شهرک هرگنه، تپه شهدا، هفت توانان، کلو، شاخ ناشکینه، دشت شمال رود قزلچه، ارتفاعات پنجوین، یال شرقی ارتفاعات زله، ارتفاع 1672 (شرق سنگ معدن)، شیخ گزنشین، شاخ تارجر از کانی مانگا و مناطق غرب کانی مانگا تا شرق چوارته. (7)

فهرست منابع

1- مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، “از خرمشهر تا فاو”، ص 71.

2- منبع شماره 1، ص ص 72 و 71.

3- سند 20478 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/7/15؛ و: سند 020863 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 15/8/1362؛ و: سند 021012 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/9/7.

4- سند 20706 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/8/2؛ و: سند 020918 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ؛ و: سند 0935 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/8/25. کتاب دفاع مقدس، نیروی زمینی ارتش، ص 170.

5- مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، “از خرمشهر تا فاو”، ص 72.

6- سند 020754 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/8/5؛ و: سند 020779 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/8/8؛ و: سند 020823 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/8/14؛ و: سند 020837 مرکز مطالعات و تحقیقات کشور، 1362/8/16.

7- سند 021012 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/9/7؛ و: سند 020981 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1362/8/30.

jfrn.ir جبهه فرهنگی راویان نور