گلودرد
|
|
|
گلودرد گلودرد استرپتوکوکی (Sort throat) عبارت است از عفونت و التهاب حلق بوسیله‌باکتریهای استرپتوکوکی. گلودرد استرپتوکوکی ، مسری است. به گلو درد آنژین هم گفته می‌شود. آنژین التهاب و آماس لوزه‌های کامی است و مولد آن باکتریهای استرپتوکوک و استافیلوکوک هستند. سرماخوردگی زمینه آن را آماده می‌سازد.سرایت باکتری بوسیله ترشحات دهان بیمار مبتلا صورت می‌گیرد.
مقدمهگلو درد یکی از شایعترین مشکلاتی است که در پزشکی با آن مواجه هستیم. بیماران از این واژه برای بیان هرگونه احساس مشکل در گلو از خشکی گرفته تا درد واقعی استفاده می‌کنند. بنابراین تعیین اینکه واقعا بیمار گلو درد دارد، مهم است. تظاهر اولیه ممکن است فقط درد باشد ولی بر حسب شدت آن باعث اختلال بلع نسبت به جامدات و مایعات و گاهی ریزش بزاق دهان می‌شود. علایم شایع
عوامل افزایش دهنده خطر
عامل گلودردباکتریهای کوکوس گرم مثبت از نظر پزشکی به دو جنس استافیلوکوک واسترپتوکوک تعلق دارند. استرپتوکوکها به صورت زنجیر مرکب از 6 - 4 کوکوس و گاهی به تعداد 50 عدد یا بیشتر دیده می‌شوند. این باکتریها بی‌حرکت ، بدون اسپور و معدودی دارای کپسول هستند. گونه‌های آلفا همولیتیک (مولد هاله سبز در اطراف کلنی) ماده‌ای به نام آلفا همولیزین تولید می‌کنند که گویچه‌های قرمز خون را متلاشی کرده و هاله سبز رنگ همولیز در محیط کشت آگار خون‌دار دیده می‌شود. گلودردهای اولیهاین نوع گلودردها معمولا همراه با تب ، لرز و دشواری در بلع و تهوع است.در این نوع گلودردها به هنگام معاینه معلوم می‌شود که سرتاسر گلو قرمز و حتی نقطه‌های چرکی پوشیده در پرده کاذب دیده می‌شود. گلودردهای ثانویهاین بیماری گلو در اصل زائیده یا بر اثر عارضه بیماری دیگری مانند مخملک ، انواع تبها و یا سرخک ایجاد می‌شود که در این مواقع در گلوی بیمار چرک و قرمزی دیده می‌شود. گلودردهای همراه با دیفتریدر این نوع گلودرد معمولا پرده‌ای سفید یا خاکستری روی لوزه‌ها را می‌پوشاند. گلودردهای تبخالیاین نوع گلودردها با مشاهده چند خال در لوزه و حتی انتشار تبخالهایی در دهان ،لثه و زبان و کام می‌باشد که بعد روی لوزه را غشا یا پرده کاذب می‌پوشاند. گلو درد حادعفونتهای ویروسی راه هوایی فوقانی اغلب با مکانیسم مشابه بر حلق نیز اثر می‌گذارند. گاهی اوقات استرپتوکوک به جای اینکه مهاجم ثانویه باشد به عنوان پاتوژن اولیه عمل می‌کند. معمولا بیمار از گلو درد شاکی است. لنفادنوپاتی گردنی و تب شایع است. اگر علت ویروسی باشد آبریزش بینی و سرفه خلط دار به دنبالعفونت سینه دیده می‌شود. آبسه پیرامون لوزهاین بیماری در اثر تجمع چرک بین کپسول لوزه و عضله تنگ کننده فوقانی ایجاد می‌شود. این مشکل ممکن است به دنبال سلولیت اطراف لوزه به وجود آید. بیمار از گلو درد شدید یک طرفه که منجر به اختلال بلع گردیده، شاکی است. این حالت باعث ناتوانی در بلع آب دهان می‌گردد که منجر به آبریزش دهانی می‌شود. صدایبیمار کیفیتی شبیه به تکلم موقع خوردن سیب زمینی داغ دارد. به علت تریسموس شدید معاینه دهان و حلق مشکل است. از تظاهرات دیگر بیماری، درد گوش همان سمت و آد نوپاتی گردنی می‌باشد. واضح ترین علامت بالینی، التهاب یک طرفه لوزه است که باعث انحراف پایه زبان کوچک می‌شود. حالات متفرقهاختلالات خونی ممکن است خود را با گلو درد نشان دهند. آگرانولوستیوز و لوسمی حاد می‌توانند باعث تضعیف سیستم ایمنی شده و منجر به نکروز دهان و زخمهای حلق گردند که با درد شدید و خونریزی همراه است.ایدز هم می‌تواند به صورت تونسلیت و یا فارنژیت حاد راجعه خود را نشان دهد. گلو درد مزمنشایعترین علت گلو درد مزمن در بالغین فارنژیت مزمن است. استعمال دخانیات و الکل محرک مخاط حلق می‌باشند. بطور مشخص لوزه‌های عفونی مزمن، با ذرات عفونی جامد سفید در کریپتهای لوزه همراه می‌باشند که می‌توانند باعث ناراحتیدر گلو گردند. فتق هیاتوس همراه با ریفلاکس و برگشت اسید می‌توانند منجر به گلو درد مزمن ثانوی به التهاب حلق گردد. درمان، محافظه کارانه و شامل اقداماتی جهت کاهش عوامل محرک می‌باشد. در موارد خاصی نیاز به برداشتن لوزه خواهد بود. مونونوکلئوز عفونیمونونوکلئوز عفــــــونی(تب غده‌ای) به صورت متداول در سنین ۱۹- ۱۱ سال و به صورت گلو درد حاد دیده می‌شود. لوزه‌ها به طور آشکار بزرگتر از معمول بوده، با غشای اگزودایی پوشیده شده‌اند. بزرگ شدن غدد گردنی واضح است و خون مردگی ممکن است در کام دیده شود. ندرتا هپاتواسپلنومگالی ممکن است قابل لمس باشد. تشخیص با یافتن لنفوسیتهای آتیپیک در خون محیطی تایید می‌گردد. در اغلب موارد آزمایش مونوتست یا پل بونل مثبت خواهد شد. درمان، علامتی است. آنتی بیوتیکها بی‌ارزش هستند ولی اگر با شک به استرپتوکوک آموکسیسیلین تجویز شد احتمال بروز خارش پوستی در مریض وجود دارد. درمان
داروهامعالجه شکل ساده آنژین کمپرس گرم و غرغره با محلول ضد عفونی و سولفامیداست. در آنژین چرکی آنتی بیوتیک مانند پنی‌سیلین هم تجویز می‌شود. گاه آنژین حاد به مزمن تبدیل می‌شود. آنژین مزمن یک کانون عفونی است که دائم سم باکتری را وارد جریان خون می‌کند و عوارض رماتیسم و آندوکاردیت را موجب می‌شود. در این موارد لازم است که لوزه را عمل کرد. مواد غذایی مفید در زمان گلو دردخرما ، آب هویج ، عسل ، آب لیمو با آب نیم گرم ، لیم ، شیر ، شربت توت و دم کرده مرزه و زیره سیاه برای گلو درد مفید هستند. گلودرد چرکیشاید کمتر کسی را بشناسید که تا کنون دچار گلودرد نشده باشد. همه افراد تجربه آن را دارند. به همین دلیل نیز با مشکلات ناشی از آن آشنایی دارید. خیلی از اوقات گلودرد آن چنان جدی نیست، اما به هر صورت نیاز به بررسی دارد.گلودرد نزد کودکان بیش از بزرگسالان روی می دهد.
گفتگوی زیر با دکتر منصور بهرامی، متخصص اطفال و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در این باره می باشد. عامل ایجاد گلودرد چرکی چیست؟گلودرد چرکی عفونتی شایع است و ناشی از نوعی باکتری به نام "استرپتوکوکبتاهمولیتیک" است. اغلب افراد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی 2 تا 7 روز قبل، با فرددیگری که به این بیماری مبتلا بوده تماس داشته اند. چه افرادی بیش از دیگران در معرض گلودرد هستند؟کودکان 5 تا 15 ساله که در کلاس درس یا اماکن گروهی دیگر هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی قرار دارند. این بیماری عموما از طریق ترشحات بینی یا حلق و گاهی از راه غذا یا آب آلوده منتقل می‌شود. این باکتری از طریق قطرات تنفسی موجود در هوا یا تماس مستقیم، مثلا دست زدن به دستگیره ی در یا هر سطح آلوده ای منتقل می‌شود. علایم و نشانه های گلودرد چرکی چیست؟نشانه های این گلودرد شامل قرمزی و تورم لوزه‌ها ، تورم غدد لنفاوی در جلوی گردن، تب، سردرد، درد عضلانی، شکم درد و گلودرد است. چه طور می توانیم این گلودرد چرکی را تشخیص دهیم؟از آن جایی که نشانه های گلودرد چرکی شبیه چند بیماری دیگر از جمله سرماخوردگی است، پزشک می تواند برای تشخیص عفونت استرپتوکوکی، آزمون کشت ترشحات حلق را انجام دهد. برای این آزمون، ابزاری شبیه گوش پاک کن به ته حلق مالیده می شود. ترشحات چسبیده به آن برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می شود. اگر گلودرد چرکی را درمان نکنیم، چه اتفاقی می افتد؟اگرچه گلودرد چرکی معمولا خطرناک نیست، اما در صورت عدم درمان می تواند عوارضی مانند تب مخملک، عفونت سینوسی، عفونت گوش ، بیماری های کلیوی و تب روماتیسمی را به همراه باشد. گلودرد چرکی چگونه درمان می شود؟از آنجا که گلودرد چرکی، نوعی عفونت باکتریایی است، معمولا با آنتی بیوتیک درمان می شود. با شروع درمان، نشانه های بیماری اغلب در طی 1 تا 2 روز برطرف می شوند و حالبیمار بهتر می شود، اما تکمیل دوره درمان، بسیار حایز اهمیت است، زیرا قطعزودهنگام دارو می تواند باعث ظهور گونه های جدید از باکتری شود که بهآنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم هستند. همین طور ممکن است باعث ابتلای مکرر به گلودرد چرکی و عوارض دیگری مثل تب روماتیسمی گردد. چه طور می توانیم از ابتلای خود و فرزندان مان به گلودرد چرکی پیشگیریکنیم؟اگر کودک شما به گلودرد چرکی مبتلا شده است، مراقب باشید تا هیچ کس از لیوان و قاشق و بشقاب او استفاده نکند. این وسایل را با دقت، با آب داغ و مواد شویندهبشویید، حتی برخی افراد، مسواک فرزندشان را نیز عوض می کنند. سرماخوردگی هم گلودرد می آورد. در مواردی که به دنبال سرماخوردگی دچار گلودرد می شویم، چاره چیست؟بهترین درمان استراحت است. ماندن در منزل به پیشگیری از ابتلای دیگران کمک می کند. در یک اتاق گرم (نه داغ) و مرطوب (با دستگاه تهویه یا بُخور) استراحت کنید. برای رقیق کردن مخاط، آب فراوان بنوشید. بزرگسالان می توانند برای رفع کسالت و درد، از استامینوفن ساده استفاده کنند.
|
