نماز در آیینه قرآن
سه شنبه, ۱۶ تیر ۱۳۹۴، ۰۲:۴۱ ق.ظ
نماز در آیینه قرآن
خداوند چند بار در قرآن کریم دربارة نماز سفارش کرده است، در کدام آیات؟
آیات فراوانی در مورد نماز در قرآن کریم ذکر شده است. همة این آیات به نوعی تأکید و سفارش به نماز است. بیش از 70 بار کلمه "الصلاة" در قرآن تکرار شده است. "اقیموا الصلاة" نه بار تکرار شده است.
(بقره،آیات 43، 83، 110، 238، 277، نسأ، 103، انعام، 72) امر به اقامة نماز، بالاترین سفارش به نماز است
و آیاتی که اهمیت نماز را بیان میکند، تأکید و سفارش به نماز است.
در آیات و روایات فراوانی به اهمیت نماز از جهت آثار، برکات و فواید دنیوی و اخروی آن اشاره شده است که به برخی از آنها اشاره میشود
1. نماز یاد خدا است و یاد خدا مایة آرامش دلها است. طه، 14 ـ رعد، 28
. 2نماز آدمیرا از فحشأ و منکرات باز میدارد. عنکبوت، 45
. 3نماز به آدمی نیرو میبخشد. بقره، 45
. 4نماز خودبینی و کبر را در هم میشکند. بقره، 45
. 5نماز خردکنندة شیاطین است. برای همین، شیاطین همواره میخواهند انسان را از نماز دور کنند. مائده، 91
. 6نماز نشانة ایمان است. انفال، 3
. 7نماز ستون دین است، هر کس نمازش را ترک کند، دینش را خراب کرده است.
بحار الانوار، علامه مجلسی، ج 79، ص 202، داراحیأ التراث العربی، بیروت.
. 8ترک نماز موجب داخل شدن در آتش است. مدثر، 40 ـ 43
درباره ثواب نماز اول وقت برخی از احادیث نقل شده از ائمه اطهارعلیه السلام ذکر می شود
یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام به آن حضرت عرض کرد: یا ابا عبد اللَّه! مرا از بهترین وقت براى خواندن نماز صبح آگاه فرما. امام علیه السلام فرمود: هنگام طلوع فجر؛ زیرا خداوند مىفرماید:
به تحقیق که قرآن فجر مشهود است ؛
اسراء، 78:?أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً?؛نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکى شب [نیمه شب] برپا دار و همچنین قرآن فجر [نماز صبح] را چرا که قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 3، ص 283، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365ش
یعنى، نماز صبح را هم فرشتگان روز و هم فرشتگان شب مشاهده می?کنند. پس اگر بندهاى نماز صبح خود را به هنگام طلوع فجر بخواند، ثواب آن دو بار در نامه اعمال او نوشته مىشود، هم فرشتگان روز مىنویسند و هم فرشتگان شب
حضرت موسى بن جعفر علیه السلام: ?[عطر] نمازهاى واجب که در اول وقت و با آداب و حدود مخصوص به خود خوانده مىشوند، از برگ?ها و ساقههاى نو رسیده و شاداب و با طراوت آس خوشبوتر است. پس بر شما است که نماز [واجب] را در اول وقت آن بجاى آورید
آس یا درخت مورد، از محصولات گرمسیرى است، و گویند عصاى حضرت موسى علیه السلام از چوب آن بوده است، همچنین به نوعى ریحان که بىاندازه خوشبوست، گفته مىشود.
ر. ک: فرهنگ نفیسى، ج 1، ص 27، به نقل از: مجاهدى، محمد علی، پاداش نیکىها و کیفر گناهان، ص 112،انتشارات سرور، قم، چاپ اول، 1381ش عاملی، شیخ حرّ، وسائل الشیعة، ج 4، ص 119،
مؤسسه آل البیت علیه السلام ، قم، 1409 ق
زُراره از امام باقر علیه السلام می پرسد: خداوند کار شما را به صلاح آورد، اداى نمازها در اول وقت آن بهتر است، یا در وسط وقت، یا در آخر وقت؟ امام علیه السلام فرمود: در اول وقت. رسول خدا صلی الله علیه آله وسلم فرمود: خداوند عزّ و جلّ، کارهاى نیک را موقعى دوست دارد که در انجام آن تعجیل شود
امام صادق علیه السلام : ?هر که نمازهاى واجب را در اول وقت بخواند و درست ادا کند، فرشته آن را پاک و درخشان به آسمان رساند و آن نماز فریاد زند خدا تو را حفظ کند چنانچه حفظم کردی و تو را به خدا سپارم چنانچه مرا به فرشتهاى کریم سپردى و هر که بدون عذر بعد از وقتش، آن را بدون دقت و ارتباط معنوی لازم بخواند، فرشته آن را سیاه و تاریک بالا برد و آن نماز فریاد کشد خدا ضایعت کند چنانچه ضایعم کردى و رعایتت نکند چنانچه رعایتم نکردى
علمای بزرگ هم با توجه به این احادیث مردم را سفارش به انجام نماز در اول وقت نموده و آن را از اصول مهمّ سیر و سلوک و قُرب به سوی خدا و کمال انسانی دانسته اند
بر اساس روایات از ائمه اطهار علیه السلام و سفارش علما پسندیده این است که انسان اگر عذر شرعی نداشته باشد، نماز را در اول وقت آن بجا آورد تا مشمول آثار و ثواب آن شود
منابع
الکافی، ج 3، ص 274
وسائل الشیعة، ج 4، ص 123 و 124
ر.ک: موسوی (امام خمینی)، سید روح الله،آداب الصلاة، ص 108، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران، چاپ هفتم، 1378ش
شفاعت رسول الله در قیامت
یکی از مهمترین دستوراتی که در اسلام سفارش زیادی به آن شده نماز است. در اهمیت نماز و اینکه ستون دین معرفی شده سخنهای بسیار گفتهاند، اما در اینجا تنها در مورد اهمیت نماز اول وقت سخن میگوییم. سبک شمردن نماز، شکلهای مختلفی دارد که یکی از مهمترین آنها، تأًخیر در خواندن آن است.
دراین مورد روایات زیادی از معصومین وارد شده است که به چند مورد از آنها اشاره میشود:
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:?از من نیست کسی که نماز را سبک بشمارد. به خدا قسم هر کس نماز واجبش را از اول وقت، به تأخیر بیندازد، در حوض کوثر نزد من نخواهد آمد و شفاعت من در روز قیامت نصیب او نمیگردد
شیطان از انسانی که نمازهای پنجگانه را در اول وقت بخواند، میترسد اما نسبت به هر کس که نمازهای خود را به تاخیر بیفکند جرأت پیدا میکند و او را به ارتکاب گناهان بزرگ وادار مینماید
اولین سوال در حسابرسی از بنده
حضرت امام باقر علیه السلام فرمود?اولین چیزی که از بنده حسابرسی میشود نماز است؛ اگر نمازش قبول شد، اعمال دیگرش قبول میشود
اگر نماز در وقت خودش به آسمان بالا رود، به صورتی درخشان به سوی صاحبش باز میگردد و میگوید:?مرا حفظ کردی، خدا تو را حفظ کند!? اما اگر در غیر وقت آن خوانده شود، به صورتی تاریک به سوی صاحبش باز میگردد و میگوید: مرا تباه کردی. خدا تو را تباه گرداند
حضرت صادق علیه السلام فرمود شیعیان ما را در مواقع نماز امتحان کنید و ببینید رعایتشان در مورد خواندن نماز چگونه است
آخرین کلمات امام صادق علیه السلام در آستانه شهادت
ام حمیده پس از شهادت امام صادق علیه السلام میفرمود:
امام در موقع جان سپردن چشمهای مبارک خود را باز کرد و فرمود?تمام اقوام مرا نزد من جمع کنید.? پس از اینکه همه به بالینش آمدند، نگاهی به آنها کرد و فرمود:?شفاعت ما اهل بیت کسی که نماز را سبک بشمارد، نمیرسد
و روشن است که یکی از مصادیق سبک شمردن نماز، آن است که خواندن آن را از اول وقت به تأخیر افکنیم
نماز اول وقت, ثواب نماز اول وقت, نماز, ثواب نمازاول وقت از دیدگاه ائمه
پروردگارا قلوب ما را به نور قرآن روشن گردان و توفیق عمل به قرآن را عنایت فرما
و نیز به لطف و کرم خود سفر مسافرین ما را بی خطر و آنهارا
به سلامت به اوطانشان برسان
پروردگارا امور ما را به قرآن
اصلاح بفرما و توفیق بندگی خالصانه را به قرآن مستحکمت عنایت فرما
و نیز به لطف و کرم خود بیماران ما را شفا عنایت فرما آمین یا رب العالمین
خداوندا از تو تقاضای خالصانه می کنم آنچه را که بندگان شایسته ات از تو خواستند
و عنایت کردی به ما نیز از کرم و لطف بی کرانت عطا فرما آمین با ربّ العالمین
آمین یا رب العالمین
۹۴/۰۴/۱۶