سلمان فارسی
دوشنبه, ۱۸ آبان ۱۳۹۴، ۱۰:۳۱ ق.ظ
سلمان ، جویاى حق و طالب یقینى از ایران بود.
پس از فراز و نشیب هاى گوناگون در زندگى حقجویانه اش و پیمودن راههایى طولانى و سفرهایى پر ماجرا، بالاءخره به حق رسید و خدا را شناخت و مزد آنهمه تلاش را براى رسیدن به راه درست و مکتب الهى ، دراسلام یافت .
در راه حق طلبى ، حتى به بردگى هم گرفتار شد ولى در نهایت ، به هدف رسید و در اسلام مقامى بس والا یافت و مدال افتخارآفرین سلمان ،از خانواده من است را از جانب پیامبر دریافت نمود.
در دوران شکوفایى نهضت اسلام ، خدمات ارزنده اى نمود و از یاران بسیار نزدیک و مقرب پیامبر شد و پس از رحلت آن حضرت ، همواره در راه حق ، استوار و ثابت قدم ماند.
در زهد و تقوا، زبانزد خاص و عام بود.
در عبادت و جهاد، نمونه بشارت مى رفت .
در علم و ایمان ، سرآمد روزگار خود بود.
تواضع و فروتنى اش ، ایمان و اخلاصش نسبت به اهلبیت ، پایدارى اش در راه حق و استوارى اش در خط ولایت ، خضوع و خشوعش ، عدالت و کمالش ، همه و همه ، الگو و اسوه اى براى طالبان راه در میان آنهمه بیراهه و انحراف بود.
سلمان ، به افتخار اسلام نایل گشت ، توسط پیامبر آزاد شد، مدتى حاکممداین بود، و در همه حال ، گامى از راه دین کنار نرفت .
سلمان ، این عصاره فضیلت ها و کمالات ، در سال 35هجرى ، در حالیکه 350سال از عمرش مى گذشت ، با فرجامى نیک و عاقبتى خداپسند، به دیدار حق شتافت .
این ، اجمالى بود از چهره این صحابى بزرگ و شخصیت بى نظیر عالم اسلام که در این مقدمه اشاره شد.
صفحات این نوشته ، ما را با سیماى الهام بخش سلمان ، این مسلمان واقعى بیشتر آشنا خواهد ساخت ، تا از این اسوه ، سرمشق بگیریم و به این الگو،تاءسى بجوییم .
اینک ، پا به پاى تاریخ ، همراه باسلمان :
سلمان از زبان خودش
سلمان را بى واسطه از زبان خودش بشناسیم . در حدیثى طولانى ، سلمان زندگى و تاریخچه حیات پیش از اسلام خود را اینگونه بیان کرده است :
در روستاى جى اصفهان دهقان زاده اى بودم که پدرم در زمین خود کشاورزى مى کرد و به من علاقه زیادى داشت .
در آیین مجوس خیلى زحمت کشیدم ، همیشه مواظب آتشى بودم که مى افروختیم و نمى گذاشتم که خاموش شود.
پدرم باغى داشت ، روزى مرا به آنجا فرستاد. در راه به کلیساى مسیحیان رسیدیم . صداى نماز و نیایش آنها، مرا مجذوب ساخت .
براى کسب خبر بیشتر به درون صومعه رفتم . با دیدن مراسم نیایش آنان ، با خود گفتم ، این دین بهتر از آیین ماست . تا غروب همانجا ماندم و به باغ پدرم نرفتم تا اینکه کسى را به دنبال من فرستاد.
بدنبال این رغبت و علاقه ، از مرکز دین آنان پرسیدم ؛ گفتند: در شام است .
چون پیش پدرم برگشتم مشاهدات خود و علاقه خویش را نسبت به معبد و آیین آنان ابراز کردم . پدرم با من در این باره بحث کرد و گفتگوهایمان به مشاجره کشید تا اینکه مرا زندانى ساخت و بر پاهایم زنجیر بست .
به مسیحیان پیغام دادم که من دین آنان را برگزیده ام . هر گاه قافله اى از شام بر آنان وارد شود مرا باخبر سازند تا همراهشان به شام بروم . و چنین کردم . از بند پدر گریخته و همراه کاروان به شام رفتم و به حضور اسقف ، که رئیس کلیسا و عالم بزرگشان بود رفته ، داستان خویش را برایش نقل کردم ، پیش او بودم و به عبادت و درس مى پرداختم .
پس از فوت آن اسقف که مردى دنیا دوست بود، جانشین وى را که به امور آخرت راغب تر و در دین کوشاتر بود، بیشتر دوست داشتم . محبت شدید من نسبت به او، دیرى نپائید، زیرا مرگ او هم فرا رسید.قبل از فوتش از او راهنمائى خواستم و پرسیدم که پس از خود، مرا به خدمت چه کسى توصیه مى کنى ؟ و او مرا به مردى در موصل راهنمائى کرد. پس از مدتى که در موصل بودم ، با فوت او، براى آینده امور دین خود، سراغ عابدى در نصیبینرفتم و پس از وى هم ، آهنگ سفر به عموریه - یکى از شهرهاى روم - کردم و ضمن استفاده از محضر اسقف آنجا، براى امرار معاش خود چند گاو و گوسفند خریدم .
به آن شخص گفتم : پس از خود، مرا به التزام و خدمت چه کسى سفارش مى کنى ؟ گفت من کسى را که مثل خودم باشد سراغ ندارم . ولى تو در عصرى زندگى مى کنى که بعثت پیامبرى بر اساس آئین حق ابراهیم (ع ) نزدیک است . آن پیامبر به سرزمینى داراى نخلستان که بین دو بیابان سنگلاخ واقع شده هجرت مى کند. اگر توانستى خود را به او برسان .
از نشانه هاى آن پیامبر اینست که : صدقه نمى خورد، ولى هدیه قبول مى کند و میان دو کتف او نشانه نبوت نقش بسته است ، اگر او را ببینى حتما مى شناسى .
روزى همراه قافله اى که از جزیرة العرب بود به سوى آن دیار روان شدم . آنها از روى ستم ، مرا در وادى القرى به یک یهودى فروختند. مدتى به خیال اینکه این محل پر درخت ، همان سرزمین موعود است بسربردم ولى آنجا نبود. روزى یک یهودى مرا از آن مرد خرید و بهمراه خود برد تا اینکه به شهر مدینه رسیدیم .
در مدینه ، در باغ خرماى آن شخص کار مى کردم .
مدتى گذشت . خداوند آن پیامبر را برانگیخت و... بالاءخره پس از سالهائى چند که از بعثت مى گذشت به مدینه هجرت کرد و در قبا میان طایفه بنى عمروبن عوف فرود آمد. از گفتگوى مالک خود با یکى از عموزادگانش پى بردم که آن پیامبر که در جستجویش هستم هموست . شبانه بصورت مخفى از خانه آن شخص بیرون آمده خود را به قبا رساندم . خدمت پیامبر رسیدم . چند نفر هم در حضورش بودند. گفتم : شما در اینجا غریب و مسافرید. من مقدارى غذا همراه دارم که نذر کرده ام صدقه بدهم . و چه کسى از شما سزاوارتر...
پیامبر به اصحاب خود فرمود: بخورید به نام خدا. ولى خودش دست به غذا نزد. پیش خود گفتم : این نخستین نشانه ، که پیامبر صدقه نخورد.
فرداى آنروز، مجددا همراه با غذائى خدمتش رسیدم و از روى احترام ، بعنوان هدیه تقدیمش کردم . به اصحابش فرمود: بخورید به نام خدا. و خودش نیز با آنان میل فرمود. گفتم : این نشانه دوم . او هدیه را پذیرفت .
در جستجوى نشانه سوم بودم . پس از چند روز او را همراه اصحابش در قبرستان بقیع دیدم . دو عبا در بر داشت . یکى را پوشیده و یکى را به شانه انداخته بود. پشت سرش قرار گرفتم تا مهر نبوت را ببینم . همینکه متوجه مقصود من شد عبا را از دوش خود برداشت و من آن علامت و مهر نبوت را، آنگونه که توصیفش را شنیده بودم دیدم . خود را روى پایش انداخته و بر آن بوسه زدم و گریه کردم .
از من ماجرا را پرسید و من داستان و سرگذشت خویش را براى آنحضرت بازگو کردم . از آن پس ، مسلمان شدم ولى چون برده بودم از شرکت در جنگ بدر واحدمحروم ماندم .
ولى به پیشنهاد پیامبر با صاحب و مالک خود مکاتبه نمودم و با یارى و کمک مسلمین و عنایت خداوند آزاد گردیدم و اینک بعنوان یک مسلمان آزاد، زندگى مى کنم و در جنگ خندق و سایر جنگها شرکت کرده ام .
پس از فراز و نشیب هاى گوناگون در زندگى حقجویانه اش و پیمودن راههایى طولانى و سفرهایى پر ماجرا، بالاءخره به حق رسید و خدا را شناخت و مزد آنهمه تلاش را براى رسیدن به راه درست و مکتب الهى ، دراسلام یافت .
| آنکه در راه طلب خسته نگردد هرگز |
|
پاى پر آبله و بادیه پیماى من است |
در دوران شکوفایى نهضت اسلام ، خدمات ارزنده اى نمود و از یاران بسیار نزدیک و مقرب پیامبر شد و پس از رحلت آن حضرت ، همواره در راه حق ، استوار و ثابت قدم ماند.
در زهد و تقوا، زبانزد خاص و عام بود.
در عبادت و جهاد، نمونه بشارت مى رفت .
در علم و ایمان ، سرآمد روزگار خود بود.
تواضع و فروتنى اش ، ایمان و اخلاصش نسبت به اهلبیت ، پایدارى اش در راه حق و استوارى اش در خط ولایت ، خضوع و خشوعش ، عدالت و کمالش ، همه و همه ، الگو و اسوه اى براى طالبان راه در میان آنهمه بیراهه و انحراف بود.
سلمان ، به افتخار اسلام نایل گشت ، توسط پیامبر آزاد شد، مدتى حاکممداین بود، و در همه حال ، گامى از راه دین کنار نرفت .
سلمان ، این عصاره فضیلت ها و کمالات ، در سال 35هجرى ، در حالیکه 350سال از عمرش مى گذشت ، با فرجامى نیک و عاقبتى خداپسند، به دیدار حق شتافت .
این ، اجمالى بود از چهره این صحابى بزرگ و شخصیت بى نظیر عالم اسلام که در این مقدمه اشاره شد.
صفحات این نوشته ، ما را با سیماى الهام بخش سلمان ، این مسلمان واقعى بیشتر آشنا خواهد ساخت ، تا از این اسوه ، سرمشق بگیریم و به این الگو،تاءسى بجوییم .
اینک ، پا به پاى تاریخ ، همراه باسلمان :
سلمان از زبان خودش
سلمان را بى واسطه از زبان خودش بشناسیم . در حدیثى طولانى ، سلمان زندگى و تاریخچه حیات پیش از اسلام خود را اینگونه بیان کرده است :
در روستاى جى اصفهان دهقان زاده اى بودم که پدرم در زمین خود کشاورزى مى کرد و به من علاقه زیادى داشت .
در آیین مجوس خیلى زحمت کشیدم ، همیشه مواظب آتشى بودم که مى افروختیم و نمى گذاشتم که خاموش شود.
پدرم باغى داشت ، روزى مرا به آنجا فرستاد. در راه به کلیساى مسیحیان رسیدیم . صداى نماز و نیایش آنها، مرا مجذوب ساخت .
براى کسب خبر بیشتر به درون صومعه رفتم . با دیدن مراسم نیایش آنان ، با خود گفتم ، این دین بهتر از آیین ماست . تا غروب همانجا ماندم و به باغ پدرم نرفتم تا اینکه کسى را به دنبال من فرستاد.
بدنبال این رغبت و علاقه ، از مرکز دین آنان پرسیدم ؛ گفتند: در شام است .
چون پیش پدرم برگشتم مشاهدات خود و علاقه خویش را نسبت به معبد و آیین آنان ابراز کردم . پدرم با من در این باره بحث کرد و گفتگوهایمان به مشاجره کشید تا اینکه مرا زندانى ساخت و بر پاهایم زنجیر بست .
به مسیحیان پیغام دادم که من دین آنان را برگزیده ام . هر گاه قافله اى از شام بر آنان وارد شود مرا باخبر سازند تا همراهشان به شام بروم . و چنین کردم . از بند پدر گریخته و همراه کاروان به شام رفتم و به حضور اسقف ، که رئیس کلیسا و عالم بزرگشان بود رفته ، داستان خویش را برایش نقل کردم ، پیش او بودم و به عبادت و درس مى پرداختم .
پس از فوت آن اسقف که مردى دنیا دوست بود، جانشین وى را که به امور آخرت راغب تر و در دین کوشاتر بود، بیشتر دوست داشتم . محبت شدید من نسبت به او، دیرى نپائید، زیرا مرگ او هم فرا رسید.قبل از فوتش از او راهنمائى خواستم و پرسیدم که پس از خود، مرا به خدمت چه کسى توصیه مى کنى ؟ و او مرا به مردى در موصل راهنمائى کرد. پس از مدتى که در موصل بودم ، با فوت او، براى آینده امور دین خود، سراغ عابدى در نصیبینرفتم و پس از وى هم ، آهنگ سفر به عموریه - یکى از شهرهاى روم - کردم و ضمن استفاده از محضر اسقف آنجا، براى امرار معاش خود چند گاو و گوسفند خریدم .
به آن شخص گفتم : پس از خود، مرا به التزام و خدمت چه کسى سفارش مى کنى ؟ گفت من کسى را که مثل خودم باشد سراغ ندارم . ولى تو در عصرى زندگى مى کنى که بعثت پیامبرى بر اساس آئین حق ابراهیم (ع ) نزدیک است . آن پیامبر به سرزمینى داراى نخلستان که بین دو بیابان سنگلاخ واقع شده هجرت مى کند. اگر توانستى خود را به او برسان .
از نشانه هاى آن پیامبر اینست که : صدقه نمى خورد، ولى هدیه قبول مى کند و میان دو کتف او نشانه نبوت نقش بسته است ، اگر او را ببینى حتما مى شناسى .
روزى همراه قافله اى که از جزیرة العرب بود به سوى آن دیار روان شدم . آنها از روى ستم ، مرا در وادى القرى به یک یهودى فروختند. مدتى به خیال اینکه این محل پر درخت ، همان سرزمین موعود است بسربردم ولى آنجا نبود. روزى یک یهودى مرا از آن مرد خرید و بهمراه خود برد تا اینکه به شهر مدینه رسیدیم .
در مدینه ، در باغ خرماى آن شخص کار مى کردم .
مدتى گذشت . خداوند آن پیامبر را برانگیخت و... بالاءخره پس از سالهائى چند که از بعثت مى گذشت به مدینه هجرت کرد و در قبا میان طایفه بنى عمروبن عوف فرود آمد. از گفتگوى مالک خود با یکى از عموزادگانش پى بردم که آن پیامبر که در جستجویش هستم هموست . شبانه بصورت مخفى از خانه آن شخص بیرون آمده خود را به قبا رساندم . خدمت پیامبر رسیدم . چند نفر هم در حضورش بودند. گفتم : شما در اینجا غریب و مسافرید. من مقدارى غذا همراه دارم که نذر کرده ام صدقه بدهم . و چه کسى از شما سزاوارتر...
پیامبر به اصحاب خود فرمود: بخورید به نام خدا. ولى خودش دست به غذا نزد. پیش خود گفتم : این نخستین نشانه ، که پیامبر صدقه نخورد.
فرداى آنروز، مجددا همراه با غذائى خدمتش رسیدم و از روى احترام ، بعنوان هدیه تقدیمش کردم . به اصحابش فرمود: بخورید به نام خدا. و خودش نیز با آنان میل فرمود. گفتم : این نشانه دوم . او هدیه را پذیرفت .
در جستجوى نشانه سوم بودم . پس از چند روز او را همراه اصحابش در قبرستان بقیع دیدم . دو عبا در بر داشت . یکى را پوشیده و یکى را به شانه انداخته بود. پشت سرش قرار گرفتم تا مهر نبوت را ببینم . همینکه متوجه مقصود من شد عبا را از دوش خود برداشت و من آن علامت و مهر نبوت را، آنگونه که توصیفش را شنیده بودم دیدم . خود را روى پایش انداخته و بر آن بوسه زدم و گریه کردم .
از من ماجرا را پرسید و من داستان و سرگذشت خویش را براى آنحضرت بازگو کردم . از آن پس ، مسلمان شدم ولى چون برده بودم از شرکت در جنگ بدر واحدمحروم ماندم .
ولى به پیشنهاد پیامبر با صاحب و مالک خود مکاتبه نمودم و با یارى و کمک مسلمین و عنایت خداوند آزاد گردیدم و اینک بعنوان یک مسلمان آزاد، زندگى مى کنم و در جنگ خندق و سایر جنگها شرکت کرده ام .
| در دیر بود جایم به حرم رسید پایم |
|
به هزار زدم تا، در کبریا زدم من |
| قدم شهود بر بارگه قدم نهادم |
| علم وجود در پیشگه خدا زدم من |
