دانستنیهای جالب درباره شب یلدا
'یلدا' واژه ای سریانی به معنای تولد که به زایش مهر تابان پس از شبی طولانی اشاره دارد، با مدت زمان ۱۴ ساعت و ۱۷ دقیقه رقم می خورد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: شامگاه روز دوشنبه 30 آذر 1394، لحظه غروب خورشید ساعت 16:55 دقیقه و طلوع خورشید در بامداد سه شنبه اول دی ماه، ساعت 7:12 دقیقه خواهد بود که با این حساب طولانی ترین شب سال با مدت زمان 14 ساعت 17 دقیقه رقم می خورد.
مهندس مسعود عتیقی افزود: ایرانیان از گذشته های دور از این تفاوت کوتاه شب یلدا با شب های قبل و بعد از آن آگاهی داشتند و این در حالی است که شب یلدا تنها به اندازه یک دقیقه و گاهی کمتر با شب های قبل و بعد از خود تفاوت دارد.
وی ادامه داد: روز سه شنبه ساعت 8:18 دقیقه خورشید به نقطه انقلاب زمستانی می رسد و در پایان طولانی ترین شب سال، روز اول دی ماه کوتاه ترین روز سال در نیمکره شمالی خواهد یود.
عتیفی افزود: این در شرایطی است که ساکنان نیمکره جنوبی زمین کوتاه ترین شب و بلندترین روز را در این زمان تجربه خواهند کرد و آغاز فصل تابستان در نیمکره جنوبی زمین رقم می خورد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطرنشان کرد: این نکته اهمیت دارد که زودترین غروب خورشید در تاریخ 21 آذر سال 94 ساعت 16:52 دقیقه بود و دیرترین طلوع خورشید در روز 14 دی 1394 ساعت 7:16 دقیقه خواهد بود بنابراین تقریبا دو هفته قبل و بعد از یلدا زودترین غروب خورشید و دیرترین طلوع خورشید را در نیمکره شمالی خواهیم داشت.
عتیقی تاکید کرد: اما این نکته بدان معنی نیست که یلدا بلندترین شب سال نباشد، زیرا از ظرف 24 ساعت شبانه روز با کم کردن طول روز از 24 ساعت طول شب به دست می آید که در حقیقت همان فاصله میان زمان غروب خورشید تا لحظه طلوع در بامداد روز بعد است و در شب یلدا این فاصله بیشترین زمان خواهد بود.
وی ادامه داد: ایرانیان از گذشته های دور یلدا را با شب زنده داری، شاهنامه خوانی، کتاب خوانی، دیدار بزرگترهای خانواده، قصه خوانی و بیان تجربیات بزرگتر ها به کوچکترها سپری می کردند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: پر واضح است برای ایجاد ارتقای فرهنگی در میان جوانان و نوجوانان عصر رایانه، می توان با استفاده از چنین مناسبت های خاصی نسبت به ترویج فرهنگ و همراهی و هم کلامی چهره به چهره خانواده ها کمک گرفت.
عتیقی خاطر نشان کرد: انجمن نجوم آماتوری ایران با همکاری مسئولان مرمت و نگهداری امارت مسعودیه در تهران برنامه ای را برای شناساندن و یادآوری بیشتر یلدا با حضور شخصیت های علمی و فرهنگی به اجرا در می آورد.
انقلاب زمستانی امسال چه ساعتی رخ می دهد؟
با پشت سر گذاشتن اول مهر که برابری شب و روز در کل کره زمین اتفاق می افتد، به مرور در نیمکره شمالی به طول شب ها اضافه و از طول روزها کاسته می شود، به نحوی که در شب اول زمستان طولانی ترین شب سال یا همان یلدای ایرانی حادث می شود.
به گفته عتیقی، از نظر دانش ستاره شناسی این گونه می توان شرح داد که با گردش ظاهری خورشید روی کره آسمان و رسیدن نقطه انقلاب زمستانی، این اتفاق می افتد.
وی ادامه داد: دایره بزرگ دایره البروج و یا همان مسیر حرکت ظاهری خورشید بر کره آسمان با استوای آسمان که آن هم یک دایره بزرگ محسوب می شود، زاویه 23.5 درجه می سازد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران افزود: نقاط تقاطع این دو دایره را اعتدالین می نامند که یکی اعتدال بهاری و دیگری اعتدال پاییزی است اما طرفین نقاط اعتدال انقلابین نامیده می شوند که یکی انقلاب زمستانی و دیگری تابستانی است.
به گفته عتیقی، در هنگام انقلاب زمستانی خورشید از جنوبی ترین افق شرقی طلوع کرده و در جنوبی ترین نقطه غرب آسمان غروب خواهد کرد بنابراین کمان کوتاهی را در آسمان طی کرده و طول روز کوتاه خواهد بود که با کسر طول روز از 24 ساعت شبانه روز شب بلند «یلدا» ایجاد می شود.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: ساعت 8:18 دقیقه صبح اول دی ماه 1394 خورشید به نقطه انقلاب زمستانی می رسد و زمستان در نیمکره شمالی آغاز می شود.
منبع: ایرنا
