دانستنی هایی از قرآن 1030 تقسیمات قرآن

دانستنی هایی از قرآن 1030 تقسیمات قرآن

بنام خداوند بخشنده مهربان

تقسیمات قرآن: بخش بندى هاى قرآن از جهات گوناگون

تقسیمات مختلف قرآن از عصر پیامبر(صلى الله علیه وآله) و نزول قرآن تاکنون همواره مورد توجه بوده و درباره آن بحث هایى نسبتاً گسترده انجام شده است. این تقسیمات عمدتاً در محورهاى ذیل بوده است .   تقسیم قرآن با توجه به شمار آیات، کلمات و حروف    

 تقسیم بندى قرآن به سوره ها و آیات
تقسیم بندى قرآن به  آیات و سوره ها با توجه به زمان و مکان نزول 
 تقسیم بندى قرآن به سوره ها با توجه به بلندى، کوتاهى و شمار آیات
تقسیم بندى قرآن به  اجزاء، احزاب، ارباع، انصاف، اثلاث  
تقسیم بندى قرآن به سوره ها با توجه به سرآغازهایشان
 تقسیم بندى قرآن به محتواى قرآن

که به فضل خداوند تبارک وتعالی

 به تشریح مختصری از تقسیمات قرآن در حوزه هاى یاد شده مى پردازیم 

سوره هاى قرآن از نظر بلندى و کوتاهى و شمار آیات آن ها به چهار گروه مجموعه مثانى دانسته است به هر حال این تعریف ها حدسى اند و دلیلى پذیرفتنى ندارند

 د :‌ تقسیم سوره ها بر حسب سرآغاز آن ها

سوره ها از این نظر به مقطّعات، مسبّحات، حامدات، اقسام، سُور قُل، مخاطبات و زمانیات تقسیم شده اند. 29 سوره قرآن با حروف تهجّى شروع شده اند که به آن ها سوره هاى �مقطّعات� گفته اند. به این حروف مقطعه گفته اند، چون هریک جدا جدا خوانده مى شود. این حروف با احتساب مکرراتش 78 حرف و با حذف مکرراتش 14 حرف یعنى نصف حروف الفباست که برخى اهل ذوق با ترکیب آن، جمله �علیٌ صراطُ حقٍّ نُمْسکه� را ساخته اند.این ویژگى گرچه لطیف است لیکن با این گونه روش ها نمى توان عقاید و مبانى دینى را ثابت کرد . به آن ها �حروف نورانى� نیز گفته شده است. سوره هاى مقطعات عبارت اند از بقره، آل عمران، عنکبوت، روم، لقمان و سجده که با �الم�، اعراف با �المص�، یونس، هود، یوسف، ابراهیم و حجر با �الر�، رعد با �المر�، مریم با �کهیعص�، طه با �طه�، یس با �یس�، ص با �ص�، فصّلت، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف با �حم�، شورى با �حم عسق� و قلم با �ن� شروع شده اند.
به 6 سوره اى که با �الم� شروع شده و سوره اعراف که با �المص� شروع شده است سوره هاى �الم� گفته اند. برخى به تمام 13 سوره اى که حروف مقطعه آن ها �الم� یا دو حرف اول حروف مقطعه آن ها الف و لام است سوره هاى �الف لامات� گفته اند. برخى از سلف سوره هاى �الم� را میادین (جمع میدان) و سوره هاى �الر� را بساتین (جمع بستان: باغ) قرآن دانسته اند. به سه سوره شعراء، نمل و قصص �طواسیم� یا �طواسین� و به 7 سوره اى که با �حم� شروع مى شود �حوامیم� یا �حامیمات� یا �ذوات حم� یا �آل حم� گفته اند. اطلاق �حوامیم� بر این سوره ها در روایات متعددى وارد شده است. بنا به نقلى از امام صادق(علیه السلام) حوامیم ریاحین (گل ها) قرآن اند و قارى و حافظ باید براى حفظ و تلاوت آن ها خداوند را سپاس گویند . افزون بر این در روایات از این سوره ها با عنوان دیباج القرآن (ابریشم قرآن) لُباب القرآن (مغز قرآن) ثمرة القرآن (میوه قرآن) عرائس القرآن(عروس هاى قرآن) یاد شده است
هفت سوره اسراء، حدید، حشر، صفّ، جمعه، تغابن و اعلى که با تسبیح و تنزیه خداوند شروع شده مسبّحات و عرائس قرآن لقب گرفته اند. برخى بدون احتساب سوره اسراء سوره هاى مسبّحات را 6 سوره دانسته اند. ابو عمرودانى سوره هاى ممتحنه، منافقون و طلاق را از این مجموعه دانسته که ظاهراً وجهى ندارد
پنج سوره حمد، انعام، کهف، سبأ و فاطر با حمد و ستایش خداوند آغاز شده که به آن ها �حامدات� گفته اند. این سوره ها به مقاصیر (رواق، ایوان یا شبستان ها) قرآن لقب گرفته اند. زرکشى مى گوید: 14 سوره با ثناى پروردگار شروع شده که 7 سوره آن یعنى 5 سوره حامدات و دو سوره فرقان و ملک در بردارنده صفات ثبوتیه پروردگار و 7 سوره دیگر (مسبّحات) در بردارنده تنزیه و صفات سلبیه پروردگارند و این مطلب سرّعظیمى از اسرار پروردگار است 
15 سوره صافّات، ذاریات، طور، نجم، مرسلات، نازعات، بروج، طارق، فجر، شمس، لیل، ضحى، تین، عادیات وعصر را از گروه سوره هایى معرّفى مى کند که با قسم آغاز شده اند. وى دو سوره قیامت و بلد را از 23 سوره اى شمرده است که با جمله خبرى آغاز شده است . ولى برخى این دو سوره با 15 سوره پیشین و 5 سوره یس، ص، دخان، زخرف، ق و ن را که بلافاصله بعد از حروف مقطّعه قسم آمده اند با عنوان سوره هاى �اَقْسام� (جمع قَسم) یاد کرده اند
ده سوره با ندا شروع شده که مخاطب آن در 5 سوره پیامبر(صلى الله علیه وآله) و در دو سوره عموم مردم (ناس) و در سه سوره مؤمنان اند. برخى از این مجموعه با عنوان سوره هاى �مخاطبات� نام برده اند
شش سوره جنّ، علق، کافرون، توحید، فلق و ناس با امر شروع شده . که به 5 سوره از این مجموعه که با �قُل� شروع شده سوره هاى �قُلْ� یا �مقولات� گفته اند
هفت سوره واقعه، منافقون، تکویر، انفطار، انشقاق، زلزال و نصر با شرط شروع شده است و به سُور �زمانیات� نام گرفته اند
افزون بر این، سوره هاى دهر، نبأ، غاشیه، شرح، فیل و ماعون با استفهام و سوره هاى همزه و تبّت با نفرین و سوره ایلاف با تعلیل افتتاح شده اند
افزون بر آنچه گذشت از مجموعه هاى دیگرى نیز در قرآن نه از جهت فواتح آن ها بلکه به سبب اشتراک در بعضى خصوصیات دیگر یاد شده که به مناسبت به معرّفى آن ها مى پردازیم

اول : عِتاق الاُوَل

دوم :  ممتحنات

سوم:  سوره هاى سجده دار

واین مطلب  ................. ادامه دارد

پروردگارا به آیات قر آنت در ظهور حضرت مهدی (عج) تعجیل بفرما

لازم است دانستنی هایی از قرآن  1010 و 1011  و1016 و1017و1022و1023و1027را
 نیز مطالعه نمایید