دانستنی هایی از قرآن تقسیمات قرآن 1017

دانستنی هایی از قرآن  تقسیمات قرآن

بنام خداوند بخشنده مهربان

تقسیمات قرآن: بخش بندى هاى قرآن از جهات گوناگون

تقسیمات مختلف قرآن از عصر پیامبر(صلى الله علیه وآله) و نزول قرآن تاکنون همواره مورد توجه بوده و درباره آن بحث هایى نسبتاً گسترده انجام شده است. این تقسیمات عمدتاً در محورهاى ذیل بوده است

 تقسیم بندى قرآن به سوره ها و آیات
تقسیم بندى قرآن به  آیات و سوره ها با توجه به زمان و مکان نزول 
 تقسیم بندى قرآن به سوره ها با توجه به بلندى، کوتاهى و شمار آیات
تقسیم بندى قرآن به  اجزاء، احزاب، ارباع، انصاف، اثلاث  
تقسیم بندى قرآن به سوره ها با توجه به سرآغازهایشان
 تقسیم بندى قرآن به محتواى قرآن

که به فضل خداوند تبارک وتعالی 

 به تشریح مختصری از تقسیمات قرآن در حوزه هاى یاد شده مى پردازیم 

 آیه و سوره

سوره* در لغت به معناى منزلت، مقام بلند، یا برگرفته از سُورالمدینه به معناى دیوار و اطراف شهر است و مقصود از سوره قرآن مجموعه اى از آیات آن است که با �بِسمِ اللهِ الرَحمنِ الرَحیمِ� از قبل و بعدش جدا شده است

سوره به این معنا مکرّراً در قرآن آمده است. (براى نمونه رجوع کنید: بقره/2، 23؛ نور/24، 1؛ توبه/9، 64، 861

قرآن کریم به اتفاق همه دانشمندان مسلمان 114 سوره دارد. ثبت فواتح و خواتم سوره ها نیز از ابتکارات سده نخست هجرى بوده است. بدین منظور در آغاز هر سوره جمله �فاتحة سورة کذا� و در پایانش �خاتمة سورة کذا� مى نوشتند. بعداً مکّى و مدنى بودن هر سوره و شماره ترتیب آن در مصحف و تعداد آیات و گاه شماره ترتیب نزول هر سوره را در اوّل هر سوره مى آوردند؛ ولى دغدغه اینکه این کلمات بعدها جزو قرآن دانسته شود گروهى را به تلاش براى محو این علایم ازقرآن وا مى داشت

مکّى و مدنى

قرآن پژوهان آیات و سوره هاى قرآن را به مکّى و مدنى قسمت کرده اند. به نظر مشهور آن دسته از آیات و سوره ها که پیش از هجرت نازل شده مکّى و آنچه پس از هجرت فرود آمده مدنى است

افزون بر این، تقسیمات دیگرى نیز با توجه به زمان نزول آیات شده است؛ براى نمونه به آیاتى که در زمان حضور پیامبر(صلى الله علیه وآله) در مکه یا مدینه نازل شده اند �حَضَرى� و به آیاتى که در سفرهاى آن حضرت فرود آمده اند �سَفَرى� گفته اند؛ نیز به آیاتى که در تابستان نازل شده �صَیْفى� (تابستانى) و آیاتى که در زمستان نازل شده اند �شِتایى� (زمستانى) همچنین به آیاتى که در حال صلح فرود آمده �سِلْمى� و آیاتى که در جنگ نازل شده اند �حَرْبى� و آیاتى که در روز نازل شده �نَهارى� و آیاتى که در شب نازل شده اند �لَیلى� گفته اند. ( =>مکّى و مدنى)

سوره هاى قرآن با توجه به مکّى و مدنى بودن به 4 دسته تقسیم شده اند

الف. سوره هایى که همه آیاتش مکّى است؛ مانند مدثّر

ب. سوره هایى که همه آن مدنى است؛ مانند آل عمران

ج. سوره هاى مکّى که بخشى از آیاتش مدنى است؛ مانند اعراف که گفته شده: آیات 163 - 172 آن مدنى است. =>اعراف / سوره

د. سوره هاى مدنى که بخشى از آیاتش مکّى است؛ مانند سوره حجّ که گفته شده: آیات 52 - 55 آن مکّى است. =>حجّ / سوره

البته برخى از محقّقان در وجود قسم سوم و چهارم تردید کرده اند. =>مکّى و مدنى

واین مطلب  ................. ادامه دارد

پروردگارا به آیات قر آنت مسافرین ما را به سلامت به اوطانشان برسان