جان کری: ایران زمانی که میتوانست ۱۲ بمب اتم بسازد، این کار را نکرد

وزیر خارجه آمریکا افزود: اختلاف ما با نتانیاهو بر سر این نیست که آیا ایران بد است، بلکه اختلاف ما بر سر این است که آیا این توافق به نفع اسرائیل هست یا نه/ ایران در فعالیتهای منفی در سراسر منطقه دخیل است
به گزارش فتن، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در اوایل گفتگوی اختصاصی با نشریه آتلانتیک درباره احتمال احیای مجدد روند صلح میان اسرائیل و فلسطینیان، پس از سر و سامان دادن به توافق ایران، صحبت کرد.
جان کری گفت: من امیدوارم با چوب زیربغل به سفر (منطقه) بروم و با عصا برگردم.
جفری گولدبرگ ، روزنامه نگار اسرائیلی آمریکایی نشریه آتلانتیک گفت: شما میخواهید به خاورمیانه (غرب آسیا و شمال آفریقا) بروید و شفایافته برگردید؟
کری: بدون دیدار از بیت المقدس.
گولدبرگ: شما به اندازهِ کافی (به بیت المقدس) نزدیک خواهید بود. حال که صحبت از بیت المقدس به میان آوردید بگذارید با آنچه شما اخیراً گفتهاید آغاز کنم. شما به عنوان یک تحلیل، گفتهاید که اگر این توافق (هستهای ایران) در کنگره سقوط کند و کنگره اجازهی عبور به آن ندهد (رد شود)، اسرائیل مقصر شناخته خواهد شد؛ اسرائیل منزوی خواهد شد. بسیاری از اسرائیلیها آن را به عنوان یک تهدید ، و نه بخشی از یک تحلیل ، تلقی کردند. شما چرا چنین حرفی را علناً مطرح کردید؟
کری: من نسبت به حساسیتهای عظیم در اسرائیل درباره چالشهایی که آنان با آن مواجهاند، حساس هستم. اسرائیل حقیقتاً محاصره شده است و سالها چنین بوده است. من از سرِ اتفاق، با برخی از انتخابهایی که رهبریت اسرائیل برگزیده در رابطه با این که چرا تحت محاصره قرار گرفته است، مخالفم. به نظر من، کارهایی وجود دارد که آنان می توانند انجام دهند که آن (محاصره) را کاهش دهد، اما آنان آن کارها را نکردهاند. اما اسرائیل دوست ما است. اسرائیل متحد ما است. ما ارتباطی با اسرائیل داریم که آن حساسیت را مهم تر می کند.
گولدبرگ: به این سؤالِ هایزنبرگ بپردازید. شما با ارائه علنی و عمومیِ این تحلیل، بر این مسئله تأثیرگذار بودید، زیرا به دشمنان اسرائیل اجازهی منزوی کردن آن را دادید.
کری: اگر شما بازی گلف کرده باشید، میدانید که هنگامی که به توپ گلف (که بسیار سفت است) ضربه میزنید، فریاد می زنید «فور» (fore). شما در آن حال، کسی را تهدید نمی کنید، بلکه صرفاً در حال هشدار دادن به آنان هستید: مواظب باشید این توپ که در حال حرکت است، به شما برخورد نکند. مثال های دیگری نیز برای تشبیه این مطلب وجود دارد. آنچه من میگویم این است که من نمیخواهم اسرائیل منزوی شود، که البته کاملاً واضح است. من نمیخواهم اسرائیل با تنشها و مشکلات بیشتری روبرو شود. من نمیخواهم چنین چیزی را ببینم. من واقعاً نمیخواهم در این مسئله گیر بیافتم، زیرا آنگاه من شبیه تحلیلگران میشوم. من واقعاً تلاش داشتم بگویم که برای انتخابهایی که همه میکنند، پیامدهایی وجود دارد. من نگرانیهای اسرائیل را درک میکنم. اسرائیل احساس می کند که تلاش دارد از خود محافظت کند. من نسبت به این مسئله حساس هستم.
گولدبرگ: اگر این توافق (با ایران) آنقدر خوب است که شما و رییس جمهور (اوباما) میگویید، چرا نتانیاهو با این شور و حرارت با آن مخالفت میکند؟
کری: به نظر من، نتانیاهو طی سالیان طولانی در ساختار یا سرشت سیاسیاش به این باورِ ایمانی در رابطه با استنباطی که از ایران دارد و همچنین درباره چالشهایی که اسرائیل با آن مواجه است، رسیده است. وی (نتانیاهو) به این نتیجهگیری درباره ایران رسیده است که آنان (ایرانیان) هر وسیلهای را پیدا خواهند کرد و هر کارِ لازم را انجام خواهند داد که به تهدید خود (علیه اسرائیل) عمل کنند.
کری افزود: البته ما نیز این تهدیدها را کوچک نمیشماریم. ما به سادگی میگوییم که بر این باوریم که ساختاری را در این توافق تعبیه کردهایم که از وی (نتانیاهو) نمیخواهد استنباط خودش از ایران را کوچک بشمارد یا به آن کم بها دهد، اما از وی میخواهد که این تحلیل را انجام دهد که آیا در این توافق، ضمانتهای کافیِ غیرقابل شکست قرار داده شده است که بهرغم هرکاری که آنان (ایرانیان) بکنند (نتوانند سلاح هستهای تولید کنند). ما (آمریکا) بر این باوریم که آن ضمانتها در این توافق گنجانده شده است. اختلاف ما با نتانیاهو بر سر این نیست که آیا ایران بد است، یا کارهای بدی کرده است، یا اسرائیل را تهدید میکند. بلکه اختلاف ما بر سر این است که آیا این گام (توافق)، در واقع، به نفع اسرائیل است و آن را در جایگاهی برای دفاع بهتر از خود قرار میدهد؟
گولدبرگ: لذا از دیدگاه شما چرا نتانیاهو این مسئله را درک نمیکند؟
کری: شما باید این سؤال را از بی بی (لقب نتانیاهو) بپرسید. من نمیتوانم آنجا بروم (نمیتوانم از طرف نتانیاهو به این سؤال پاسخ بدهم).
گولدبرگ: اما شما این سؤال را از او کردهاید.
کری: خیر، اما من با او در این خصوص مناظره و بحث کردهام و صرفاً (با وی) موافق نیستم. به نظر من، او (نتانیاهو) به طرزی اشتباه به این مسئله مینگرد.
وزیر امور خارجه آمریکا گفت: حتی اگر آنچه رییس کابینه اسرائیل میگوید که ایران به دنبال نابودیِ اسرائیل است، صحیح باشد، باز هم حذف سلاحهای هستهای بهترین راه است و ما پس از انجام آن میتوانیم به سایر موضوعات درباره ایران بپردازیم.
وزیر امور خارجه آمریکا گفت: ایران هنگامی که به اندازه کافی اورانیوم برای تولید 10 الی 12 بمب هستهای در اختیار داشت، این کار را نکرد و این در حالی است که اکنون ایران توافقی را امضا کرده است که هرگز حتی یک بمب هستهای هم تولید نکند.
جفری گولدبرگ، روزنامه نگار اسرائیلی آمریکاییِ نشریه آتلانتیک، در ادامه گفتگوی اختصاصی با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، از وی پرسید: آیا شما باور دارید که رهبران ایرانی صادقانه به دنبال حذف اسرائیل هستند؟
کری: به نظر من، آنان در این لحظهی خاص، تقابل ایدئولوژیکِ اصولی با اسرائیل دارند. حال، آیا آن به گامهای فعال برای «محو آن» منجر می شود یا خیر.
گولدبرگ بلافاصله افزود: محو آن از نقشه (جهان).
کری: من جواب آن را نمیدانم. من چیزی را ندیدهام که به من بگوید (به اثبات رساند) که آنان هشتاد هزار موشک را توسط حزبالله (لبنان) به سوی اسرائیل نشانه رفتهاند. چندین انتخابِ مختلف، ممکن بود انجام شود. آنان زمانی که مواد کافی برای ساخت ده تا دوازده بمب را در اختیار داشتند، آن را تولید نکردند. اکنون آنان توافقی را پذیرفتهاند که براساس آن میگویند که هرگز تلاش نخواهند کرد که (حتی) یکی بسازند و ما ساز و کاری را تعبیه کردهایم که ما میتوانیم بر اساسِ آن، آن را به اثبات برسانیم. از اینرو، من نمیخواهم در این بحث و مناظره گرفتار شوم. به نظر من، این هدر دادنِ وقت است.
کری افزود: من بر اساس این فرض عمل میکنم که ایران خطری اصولی است و آنان در فعالیتهای منفی در سراسر منطقه دخیل هستند و آنها در حال بیثبات کردن جاهای مختلف در منطقه هستند و آنان اسرائیل را دشمنی اصولی در این لحظه از زمان تلقی میکنند.
تمام کارهایی که ما اینجا کردهایم برای نادیده انگاشتن این مسائل یا کوچک شمردن هیچیک از آنها نبوده، بلکه برای آن بوده است که سنگر یا پادزهری بسازیم. اگر آنچه نتانیاهو میگوید صحیح باشد، که آنان در حال نقشه کشیدن برای نابودی (اسرائیل) هستند، آنگاه داشتنِ ساز و کاری که سلاحهای هستهای را کنار بزند، اولین جا برای آغاز است و اگر نقشهی آنان این است (که اسرائیل را نابود کند) برای شما بهتر است که سلاحهای هستهای را حذف کنید. آنگاه ما میتوانیم به سایر چیزها بپردازیم.
جفری گلدبرگ، روزنامه نگار اسرائیلی آمریکاییِ نشریه آتلانتیک، در ادامه گفتگوی اختصاصی با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، از وی پرسید: بگذارید به این صورت تحلیل کنیم که این توافق در واقع خوب است اما پس از ده سال بد می شود. شما در اقدامی اعتمادساز توانایی ایران را برای ساخت بمب مهار کرده اید اما پس از ده یا 15 سال زمان فرار آنها به سمت سلاح هسته ای دوباره به یک یا دو ماه کاهش پیدا می کند.
کری در پاسخ گفت: « از اساس با این فرضیه مخالفم. این فرض درست نیست. می توان ثابت کرد که این فرض درست نیست و بررسی دقیق توافق به چندین دلیل مختلف کاملا با این برداشت که محدودیتی 15 ساله وجود دارد در تناقض است. علت نخست اینکه ما برای 20 سال بر تولید سانتریفیوژ در ایران از طریق صفحه های تلویزیونی نظارت می کنیم. به عبارت دیگر ، تولید سانتریفیوژ را در ایران از طریق تصاویر زنده تلویزیونی می بینیم و به مدت 20 سال هفت روز هفته و 24 ساعته بر اجرای کامل توافق اشراف داریم. اما مهم تر ، بانفوذتر و جامع تر اینکه برای 25 سال همه چرخه تولید سوخت از تولید اورانیوم – از معدن گرفته تا سنگ شکن تا کیک زرد تا گاز و ضایعات همه ردیابی و رهگیری می شود. دستگاه اطلاعاتی به شما خواهد گفت که ممکن نیست ایران چرخه سوخت جداگانه ، مخفیانه و کاملی داشته باشد. نمی توان همه چرخه را کامل راه اندازی کند. نمی توان استخراج از معدن و سنگ شکنی را مخفیانه اجرا کرد. از این رو 15 سال نیست ، 25 سال است ، حتی فقط 25 سال هم نیست. رفتم پروتکل الحاقی را مرور کردم فقط برای اینکه مطمئن شوم اشتباه نمی کنم. این چیزی که در اینجا آمده خیلی مهم است.
پروتکل الحاقی ، این حق را برای آژانس بین المللی انرژی اتمی قائل شده است تا پادمان هایش را بر همه مواد شکاف پذیر اعمال کند تا مطمئن شود ایران به سمت تولید سلاح هسته ای منحرف نخواهد شد. برای انجام این کار همه طرف های دارای توان هسته ای غیر نظامی باید توافق جامع پادمان را با آژانس اجرا کنند. توافق نامه پادمان آنان را ملزم می کند به اینکه جزئیات همه موادی را که در معرض پادمان قرار دارند و رکوردهای عملیاتی همه تاسیسات را حفظ کنند. حالا در یک برنامه هسته ای غیر نظامی همه تاسیسات اعلام شده و قابل بازرسی هستند. بنابراین هر تاسیساتی هفت روز هفته 24 ساعته قابل دیدن است. نمی توان چیزی را دور زد – می بینید ، توافق نامه جامع پادمان ، یک سری بازرسی هایی را برای آژانس فراهم می کند که از جمله می توان به راستی آزمایی مکان ، هویت ، مقدار و ترکیب همه مواد هسته ای که مشروط به پادمان است و طرح تاسیسات و غیره اشاره کرد.
نسیم