تسبیح حضرت زهراء (س)
تسبیح حضرت زهراء (س)
توصیه شده است که بعد از نمازهاى واجب، تسبیح حضرت فاطمه زهرا (س) گفته شود . دوست دارم بیشتر درباره آثار آنبدانم .
طیبه شیرازى/مامائى
براى پاسخ به این سؤال مناسب دیدیم که دیدگاه استاد محمد شجاعى را در این زمینه تقدیم داریم . ایشان در کتاب «مقالات/دفتر سوم» چنین مىنویسند:
لازم استبعد از نمازهاى واجب بر «تسبیح حضرت فاطمه (س)» مداومت کند و از ترک آن و مسامحه در آن و از عدم مداومتبر آن اجتناب کند و جانب حضرت معبود را در خصوص آن مراقبت نماید .
تسبیح حضرت فاطمه زهرا در «ترتیب» و در «عدد» به این صورت است:
34 بار «الله اکبر» 33 بار «الحمد لله» و 33 بار «سبحان الله» .
ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل مىکند که فرمود:
«فى تسبیح فاطمة صلى الله علیها یبدا بالتکبیر اربعا و ثلاثین، ثم التحمید ثلاثا و ثلاثین، ثم التسبیح ثلاثا و ثلاثین; (1) در تسبیح فاطمه (س) با «تکبیر» یعنى با «الله اکبر» شروع مىکند و سى و چهار بار «تکبیر» مىگوید، سپس سى و سه بار به «تحمید» مىپردازد، یعنى «الحمد لله» مىگوید، و سپس سى و سه بار «تسبیح» مىکند، یعنى «سبحان الله» مىگوید» . 1
در «ترتیب» و در «عدد» حسابها هست که براى اهل آن تا حدودى معلوم و براى محجوبان هم مستور است .
علم راه حق و علم منزلش***صاحب دل داند آن را با دلش
(دفتر چهارم مثنوى)
از این رو، لازم است در «ترتیب» و در «عدد» دقت کامل کند، تا از آثار و برکات مخصوصه بهرهمند گردد .
شرط حضور و توجه به خدا و به معنى آن چه مىگوید، در این جا نیز از شرایط اساسى است و بدون آن از برکات مخصوصه، آن چنان که باید، ملحوظ نخواهد شد . باید مجاهدت جدى و مراقبت نماید که «تسبیح» را با حضور قلب و باتوجه بگوید، و از این که در لفظ بگوید و قلبا پراکنده باشد و این جا و آن جا باشد، اجتناب کند . زیرا در این صورت او در باطن امر در محضر حضرت حق نیست و حال تسبیح و سیر تسبیحى ندارد، و گفتار او، و خود او صعود الى الله نخواهد داشت، بلکه در این جا و آن جا خواهد بود .
در حال حضور، باگفتن «الله اکبر» و تکرار آن، سیرى خواهد داشت و با گفتن «الحمدالله» و سپس «سبحان الله» و با تکرار آنها نیز سیرها خواهد کرد . با هر تکبیرى، سیرى در مدارج توحید، باهر تحمیدى، سیرى دیگر، و با هر تسبیحى هم سیرى خواهد نمود، آن هم در بدایات به نحوى و در اواسط و نهایات به انحاء دیگر . مسالک غیبى در پیش خواهد داشت، و هدایتها در آن مسالک غیبى .
در حال حضور، دل که سالک اصلى طریق استبه تکبیر، به تحمید و به تسبیح مىپردازد و در مدارج توحید و عبودیت پیش مىرود . اگر حضور نباشد، دل در این سو و آن سو بوده در تکبیر و تحمید و تسبیح نخواهد بود، بلکه غوطه ور در غفلت و محبوس در ظلمات اغیار و در حال فرار از حضرت معبود است و زبان به تنهایى به کار افتاده است . طبعا سیرى انجام نگرفته و جز به اندازه حضور اجمالى و کلى، عایدى نخواهد داشت . (دقتشود)
خاتم تو این دل است و هوشدار***تانگردد دیو را خاتم شکار
پس سلیمانى کند بر تو مدام***دیو با خاتم حذر کن السلام
(دفتر چهارم مثنوى)
شرط دیگرى که در این تسبیح هست و باید مراعات شود، بلافاصله بودن آن بعد از نماز است . همین که نماز را تمام کرد، قبل از این که تغییر وضع بدهد و از حالت نماز خارج شود و قبل از این که به چیزى بپردازد، یعنى بعد از سلام نماز، در همان حالت که در وقتسلام داشت، با حضور و با توجه، تسبیح راشروع کند و با مراعات «ترتیب» و «عدد» بدون این که در وسط تسبیح را به چیزى قطع کند، به آخر برساند .
در این که باید بلافاصله و قبل از خارج شدن از حالت نماز باشد نیز حسابى هست که در غیر این صورت نیست .
امام صادق (ع) فرمود:
«من سبح تسبیح فاطمة الزهراء - علیها السلام - قبل ان یثنى رجلیه من صلاة الفریضة غفرالله له و لیبدا بالتکبیر; (2) هر کس تسبیح حضرت فاطمه زهرا (س) را قبل از این که وضع خود بعد ا ز نماز واجب را بهم بزند بجا بیاورد، خداى متعال او را مشمول مغفرت خود مىگرداند، و باید تسبیح را با تکبیر، یعنى با «الله اکبر» شروع نماید .» (2)
همچنین، در این که لازم است تسبیح را در وسط با چیزى قطع نکند و متصلا به آخر برساند، رموز خاصه وجود دارد که اهل آن از آن آگاهند .
در فروع کافى، کتاب الصلاة باب التعقیب بعد الصلاة و الدعا آمده است که امام صادق (ع) تسبیح حضرت فاطمه (س) را متصلا انجام مىداد و آن را با چیزى قطع نمىکرد .
___________________________________________
1 . فروع کافى، کتاب الصلاة، باب التعقیب بعد الصلاة و الدعا .
2 . همان .
منابع مقاله:
پرسمان، شماره 11، شیرازی/مامائی، طیبه؛صفحه: 1
