اسطوره صهیونیسم مسیحی وانگاره منجی گرایی ( 1)
چهارشنبه, ۲۸ مرداد ۱۳۹۴، ۱۰:۳۵ ب.ظ
(بسم الله الرحمن الرحیم)
مسیحیت صهیونیستی، آمیزه ای از باورهای طبیعی و فراطبیعی است که معطوف به قدرت ومنعطف از قدرت بودن ویژگی آن به شمار می رود. اوتوپیای قدرت برتر دراین جنبش بسیار رنگین بوده و از اهدافی است که وسیله های متنوع را برای رسیدن به خود توجیه می کند. برای فهم این جنبش، ناگزیریم ضمن کندوکاو مفاهیمی چون بنیاد گرایی، پروتستانتیزم واسطوره گرایی مغرب زمینیان، به جریان شناسی آن از پس زمینه تاریخی تا شکل گیری وفربه شدن در بافت غرب مدرن و اندیشه انسان غربی بپردازیم.
باورهای هفت گانه هواداران این جنبش به مباحث سیاسی - دینی معطوف به آخرالزمان وتلاش برای عملیاتی سازی آن باورهای اساطیری، این گروه را به تهدیدی جدی برای صلح وامنیت جهانی تبدیل کرده و تقابل آن را با جهان اسلام در حوزه باورها و کارکردها به طور روزافزون نمایان کرده است.
به باور ما، صهیونیسم مسیحی جنبشی می نماید که با خارج شدن مسیحیت از مسیر راستین خویش و پیدایش پروتستانتیزم تولد یافته وبا استفاده ابزاری از مفاهیم دینی مانند «منجی گرایی» ودخالت انگیزه های سیاسی وگسترش ابرقدرتی چون امریکا بارور شده است. اسطوره ترکیب ذهنی اعضای چند موجود با هم دیگر وآفرینش موجودی جدید است که بدان باور می یابند. این جنبش نیز معجونی از موجوداتی به نام مسیحیت، یهودیت وصهیونیسم است که موجود جدیدی به نام صهیونیسم مسیحی را ساخته و برای رسیدن به هدف های اسطوره ای خویش، دست به تغییر واقعیت به نفع خود زده است. این اسطوره ها، با واقعیت همراه شده اند و می توانند تأثیر گذار باشند وجهان را به آشوب کشند و خود بر سر قردت بنشینند و در آرزوی نیرویی فزاینده باشند.
اساطیری که درعصر جدید پدید می آیند، ویژگی مشترک دارند که می توان آن را «اساطیر معطوف به قدرت ومنعطف از قدرت» نامید؛ معطوف به قدرتاز این جهت می نماید که همواره هدف اصلی فعالیت های این گروه ها، رسیدن به قدرت بیشتر بوده است، منعطف از قدرت نیز به این دلیل می نماید که قدرت ها برا ی اعمال هژمونی(3) خویش بر سرتاسر دهکده جهانی(4) وتوجیه این اعمال خویش در اذهان عمومی، از اسطوره بهره می گیرند.هدف ما شناساندن اسطوره ای برجسته در سالهای اخیر است که هر دو صفت معطوف ومنعطف بودن از قدرت را در خود دارد؛ اسطوره پایان تاریخ فوکویاما، برخورد تمدن های ساموئل هانتینگتون، نظم نوین جهانی وجهانی سازی بوش پدر، مبارزه با تروریسم بوش پسر به دنبال حوادث ساختگی یازدهم سپتامبر 2001 و از همه مهم تر، اسطوره جنبش صهیونیسم مسیحی. دراین مقاله به بررسی جنبه های متفاوت این جنبش می پردازیم و استفاده ابزاری از مفاهیم دینی چون موعودگرایی، رستگاری، امت برگزیده، جنگ خیر وشرآرماگدون، آزادی جهان از ظلم وفساد و زمینه سازی برای آمدن دوباره مسیح را بررسی خواهیم کرد.
کسب قدرت فزاینده و توسعه آن در بخش های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، به صورت یک اصل برای بازی گران عرصه بین الملل وره یافت رئالیسم به شمار می رود. لازمه کسب قدرت، گاه ایجاد واسطه ای است که به وسیله آن اعمال قدرت و توسعه آن، درنظرعامه توجیه پذیر تر ومقبول تر می نماید. جنبش صهیونیسم مسیحی از جنبش هایی است که ساخته و پرداخته قدرت های بزرگ بوده وحلقه میان آنها در اعمال قدرت به شمار می رود. این جنبش کارکردی قدرت محور دارد و وسیله رسیدن به آن، مفاهیم پذیرفته شده درنزد اذهان عمومی است. موعودگرایی، آموزه نجات، جنگ جهانی خیر وشر در پایان دوران و آزادسازی جهان از یوغ خشونت واستبداد، از مفاهیمی هستند که صهیونیسم مسیحی از آنها برای آسان تر رسیدن به اهداف ومنافع خویش یاری می جوید.
با نگاهی به چگونگی پیدایش وکارکرد این جنبش، درستی مطلب بالا تصدیق خواهد شد. از این رو، لازم است سه واژه کلیدی «بنیادگرایی»، «پروتستانتیزم» و«اسطوره گرایی» که در فهم جنبش صهیونیسم مسیحی تأثیرگذار به شمار می ورد، توضیح داده شود.
واژه «بنیادگرایی» نخستین بار درباره پروتستان های امریکایی به کاربرده شد. ایشان با انتشار جزوه هایی به نام «Fundamentals» خود را بنیاد گرا خواندند. مسیحیت انجیلی که نام دیگری برای بنیادگرایان است. در دهه دوم قرن بیستم به جریانی سیاسی و دینی در برابر اصول و آموزه های مدرنیسم تبدیل شد. مهم ترین آموزه های بنیادگرایی دینی مسیحی در امریکا عبارت بودند از:
1- متن والفاظ کتاب مقدس به همان گونه می نماید که خداوند فرستاده است. این عقیده با باورهای رایج مسیحیان امروز که کتاب مقدس را نوشته حواریون و رسولان، پس از به صلیب کشیده شدن عیسی (ع) می دانند، تعارض دارد؛
2- مبارزه با الهیات مدرن وهرگونه اقدام برای سکولاریزه کردن جامعه مسیحی؛
3- زندگی تحول یافته با شاخصه های معنویت، رفتارهای اخلاقی و تعهدهای شخصی، مانند قرائت کتاب مقدس، دعا ونیایش، تعصب به مسیحیت ومأموریت های دینی.(6)
بنیادگرایی مسیحی که دربرابر مدرنیسم شکل گرفت، همه مظاهر مدرن را طرد کرد وکوشید تا جمودی خاص بر ظاهر تحریف شده کتاب مقدس داشته باشد. به عبارت دیگر، بنیادگرایان مسیحی گروهی قشرگرایند که با پیشرفت علوم مادی وبه ظاهر متضاد با کتاب مقدس مخالفند. با این که بنیادگرایان امروز با بنیادگرایان اولیه تفاوت اساسی دارند، رخ دادهای بین المللی و پیش گویی حوادث آینده را بسان بنیادگرایان نخستین، با تأکید بر کتاب مقدس تفسیری ظاهری می کنند. برخی از مستشرقان و به پیروی از آنها روشن فکران مسلمان غرب زده، این واژه ارتجاعی را در مورد گروه های اسلامی به کار می برند که برای مبارزه با غرب به اوج بیداری رسیده اند و دست به قیام و مقاومت در برابر نمودهای تمدن غرب زده اند. امروزه اسلام گرایان که با اسلام سیاسی به مبارزه با امپریالیسم نو اقدام می کنند، بنیادگرا و مرتجع شمرده می شوند. نویسندگانی چون ساگال و دیویس تلاش کرده اند از بنیادگرایی به مثابه یک مقوله تحلیلی استفاده نمایند وسه ویژگی عمده را برای آن برشمارند تا همه قسم بنیادگرایی از جمله بنیادگرایی اسلامی را شامل شود:
1- طرح کنترل بدن زنان؛
2- شیوه ای کار سیاسی برای رد کثرت گرایی؛
3- حمایت قاطع از ادغام دین وسیاست به منزله ابزاری برای پیش برد اهداف.(7)
بابی سعید پس از نقل این ویژگی ها به نقد و بررسی آنها می پردازد و درنهایت چنین جمع بندی می کند که نمی توان این ویژگی ها را مخصوص بنیادگرایی دانست، بلکه این ویژگی ها عام وکلی به نظر می رسند:
یکم. حکومت های گوناگونی هم چون حکومت رضا خان در ایران و آتاتورک در ترکیه به کشف حجاب زنان دست زدند. هم چنین قانون های منع حجاب در برخی از کشورهای مدعی دموکراسی وآزادی، مانند کشور فرانسه که از ورود زنان با حجاب به مدرسه ها و محل کار جلوگیری می نمایند، به نوعی کوشش هایی برای نظارت بر بدن زنان به شمار می روند. از این رو، این مورد از ویژگی های انحصاری بنیادگرایی نیست.
دوم، جزم اندیشی و نپذیرفتن کثرت گرایی تنها از ویژگی های بنیادگرایان نیست. به تعبیر بابی سعید، جزم اندیشی در تمام امور زندگی امروز و در بسیاری ازمکتب ها مشاهده می شود. اساساً نگاه غرب از برتری تکنولوژیک، اقتصادی و نظامی خود به شرق به ویژه کشورها ی اسلامی، همین گونه توجیه می پذیرد. ادعای سردمداران امریکا که در دنیا یا افراد با ما هستند یا بر ضد ما، حاکی از نگاه مطلق به خود وعقب ماندگی ونافرهیختگی دیگران است. امریکا تلاش می کند با اجرای پروژه های گوناگون هم چون جهانی شدن و طرح خاورمیانه بزرگ، مطلق اندیشی خود را درعرصه های سیاسی (دموکراسی سازی امریکایی)، اقتصادی (سرمایه داری غربی)، اجتماعی وفرهنگی به تمام دنیا از جمله کشورهای مسلمان نشین خاورمیانه اعمال کند.
سوم. روند سکولاریزاسیون و تفکیک دین از سیاست وبه تعبیر دیگر، جدایی حوزه عمومی از حوزه خصوصی، فرآیند دوره مدرن غرب است که با این قرائت توانست دین را به حوزه فردی منحصر کند وعرصه سیاست را با آزادی لجام گسیخته و رها ازهر قید دینی و اخلاقی در پیش گیرد. روشن است تفکیک بدین معنا با آموزه های کلیسا (حاکمیت کلیسا بر غرب در قرون وسطا) وهم چنین با اصول پسامدرن سازگار نیست.(8)
لذا این سه ویژگی که برای بنیادگرایی برشمرده اند، به این مورد منحصر نیست و شامل گروه های دیگر، دولت ها و ادیان گوناگون نیز می شود. همواره در عرف سیاست به کسانی «بنیادگرا» می گویند که قائل به ظاهر کتاب مقدس بدون استفاده از عقل و دانش هستند واز آن تفاسیر قشری دارند. مسیحیان صهیونیست از مصداق های بارز این تفکر هستند. واژه مناسب برای جنبش های اسلامی که از اصول و بنیان های دینی خود دفاع می کنند، اصول گرایی به معنای پای بند به مسلمات دین اسلام واستفاده از مظاهر تمدنی دنیوی است، تا جایی که به اصول و ارزش های دینی آسیبی نرساند.
چنان که گفتیم تبار جنبش بزرگ مسیحیان یهودی دراصل به جنبش «اصلاح دینی» در اروپای قرن شانزدهم برمی گردد. از این جنبش معمولا به «رستاخیز عبری» یا یهودی تعبیر می شود؛ به گونه ای که نگرش های جدید به گذشته، حال وآینده یهودیان از آن نشأت می گیرد. امروزه دیگر کسی یهود را سزاوار لعن نمی داند وآنان را سرکش و قاتلان حضرت عیسی مسیح (عج) برنمی شمارد.
پس از قرن شانزدهم و اصلاح دینی، اختلاف عمیق فکری میان دو شاخه مسیحیت سنتی (کاتولیک) ومسیحیت جدید (پروتستان ) پدید آمد. پروتستانیزم در اروپا سرآغاز بزرگ ترین انحراف در دین مسیحیت بود. مارتین لوتر،(13) رهبر جنبش اصلاح دینی، در زندگی خود بسیار تأثیرپذیر از کتاب عهد قدیم (تورات) بود. وی سعی می کرد تفسیری از کتاب عهد جدید ( انجیل) بیاورد که برابر با نظریه های تورات باشد- درحالی که انجیل باید تورات را تفسیر کند، نه بالعکس. این مسئله در زمان خود لوتر نیز سر وصدای بسیاری ایجاد کرد. لوتر در کتاب خود به نام مسیح یک یهودی، زاده شد (1523 میلادی) نوشت:
یهودیان، خویشاوندان خداوند ما ( عیسی مسیح) هستند وبرادران و پسر عموهای اویند. روی سخنم با کاتولیک هاست. اگر از این که مرا کافر بنامید خسته شده اید، بهتر است مرا یهودی بنامید.(14)
اساسی ترین اختلاف میان کاتولیک ها و پروتستان ها، شیوه برداشت آنان از یهود و عمل کردشان بود بنابرباور کلیسای کاتولیک، دوران «امت یهود» به پایان رسیده و پروردگار برای مجازات یهودیان به علت کشتن مسیح، آنان را از فلسطین به بابل تبعید کرده است. کلیسای کاتولیک پیش گویی درباره بازگشت یهود را بازگرداندن آنان از بابل توسط کورش پادشاه ایران می دانست ولی جنبش اصلاح پروتستان با مطرح کردن آیین «خودکشیشی» و طرد قرائت واحد کلیسا از متون دینی مقدس، به نوعی پلورالیسم دینی انجامید که یهودیان درکنار آنان به رسمیت شناخته شدند وقدرت فراوانی یافتند. پروتستان، یهودیان را قوم برگزیده دانستند وعهد قدیم رامرجع اصلی اعتقادات خویش به شمار آوردند.(15) هدف لوتر هدایت یهودیان به آیین پروتستان بود، ولی درعمل، مسیحیان جذب یهودیان شدند و برهواداران یهود روز به روز افزوده شد. لوتر بعدها در کتاب دیگر خود به نام دروغ گویی های یهود( 1544 میلادی) نفرت خود را از یهودیان بیان کرد وخواهان اخراج آنان از آلمان شد.
او به ملکه ایزابل گفته است طلاهایی را که در سرزمین جدید می یابد، برای بازسازی هیکل سلیمان اختصاص خواهد داد تا این معبد به کانون کره زمین تبدیل شود.(16)
در واقع، می توان سرچشمه اسطوره گرایی مسیحی را اصل الهیات تثلیثی مسیحیت دانست. نگاه اسطوره ای به عیسی، پذیرفتن مقام الوهیت برای او و پسر خداوند خواندنش، به عقیده بیشتر مومنان مسیحی درست به نظر می رسد. کسانی مثل آرچپبالد رابرتسون (17) تلاش کرده اند تا با استناد به اناجیل اربعه ودیگر متون موجود از صدرمسیحیت، اجماعی بودن الوهیت عیسی را زیر سوال ببرند و دلیل هایی برتاریخی بودن وی بیاورند که بر انسان بودن عیسی دلالت می کند.(18) باوجود این، عمده مسیحیان بر این گونه شخصیت اسطوره ای عیسی اصرار می ورزند.
همان گونه که اشاره شد، اندیشه اسطوره ای بر سرتاسر زندگی غرب سایه افکنده است. در دوران نوزایی واز همان ابتدای شکل گیری پروتستانتیزم، گونه ای نگاه اسطوره ای به لوتر، رهبر جنبش اصلاح دینی، در آلمان شکل گرفت تا او را منجی مردم از تسلط کلیسا معرفی کنند. اومانیست هایی که تأثیر فزاینده ای بر نهضت اصلاح دینی داشتند، این نهضت به رهبری لوتر را تحت الهام و هدایت الهی می دانستند،(19) صهیونیسم مسیحی که خود از اسطوره هایی چون نژاد برتر، زمینه سازان عصر مسیح، آماده شدن برای جنگ نهایی مقدس وکمک به استقرار دولت اسرائیل در سرزمین موعود از نیل تا فرات برآمده، تلاش می کند تا با شناسایی کانون های قدرت در جهان و نفوذ در آنها، به اساطیر خویش تحقق عینی بخشد و با کسب قدرت و اعمال هژمرنی بر جهان ، طرح ها وایده هایی را عرضه کند که منافع مشترک قدرت های بزرگ و اسرائیل را برآورده سازد.
در سال 339 میلادی، بازگشت به آیین یهود، جرمی سنگین شمرده می شد وعامل به آن تحت تعقیب قانون قرار می گرفت. مسیحیان در طول قرون وسطا، یهودیان را در تنگنا قرار داده اند. تلخ ترین دوره تاریخی یهود که هرگز از ذهن آنها پا ک نخواهد شد، همین دوره است. آنها یهودیان را وادار ساختند تا به صورت گروه های منزوی و محاصره شده در شهرها زندگی کنند ولباس هایی متفاوت با مسیحیان بپوشند و کلاه خاصی بر سر بگذارند. این کارها برای آن صورت می گرفت تا همگان آنها را بشناسند ودر برخوردهای اجتماعی با آنها، آن گونه که شایسته نماید، رفتار نمایند. یهودیان با عناوینی چون «شیاطین» و «قاتلان مسیح» مورد خطاب قرار می گرفتند. آنان متهم بودند که کودکان مسیحی را می کشند تا ازخون آنان به جای شراب در مراسم عید فصح استفاده کنند.
در سال 1095 میلادی هنگامی که پاپ اریان دوم، آغاز حمله صلیبی را اعلام کرد تا قدس را از دست مسلمانان برهاند، یهودیان خائن موردظلم و ستم صلیبی ها قرار گرفتند و هزاران نفر از یهودیان به دلیل آن که از پذیرفتن غسل تعمدی سرباز زدند، کشته شدند. خانم باربرا توچمان، مورخ یهودی، در کتاب خود به نام کتاب مقدس وشمشیر(20) به دشمنی گسترده با یهودیان در اروپا اشاره می کند که درطول جنگ های صلیبی به نقطه اوج خود رسید. در پایان قرن یازدهم، تشکل های یهودی در اروپا متلاشی شدند؛ یهود در سال 1290 میلادی از انگلستان رانده شد. درنیمه قرن سیزدهم تلمود را در پاریس سوزاندند؛ در پایان قرن چهاردهم همه یهودیان از فرانسه اخراج شدند؛ یهودیانی که در شبه جزیره ایبری از پذیرش مسیحیت خودداری کردند، در سال 1492 از اسپانیا ودرسال 1497 میلادی از پرتغال اخراج گشتند. در آلمان و ایتالیا نیز یهودیان در اردوگاه ها محاصره شدند تا نتوانند بامسیحیان ارتباط برقرار کنند و بسیاری از فعالیتهای آنان ممنوع شد.(21)
یهودیان دوره سیاهی برقرار کنند و بسیاری از فعالیت های آنان ممنوع شد.(21) یهودیان دوره سیاهی را درجهان سپری نمودند و روزنه ها ی امیدی را درآن سوی رنسانس برای خود مشاهده کردند. اقدام مارتین لوتر در نوزایی علمی وصنعتی اروپا و تولد مکتب جدیدی به نام پروتستانیسم زمینه صدرنشینی تدریجی یهودیان شد.
پراکندگی یهودیان در سرتاسرجهان وتلاش و پی گیری ایشان برای توسعه و گسترش بورها و آموزه های یهودیت و از سوی دیگر، هم زمانی این کوشش ها با دوره اصلاحات در اروپا، موجب شد اقداماتی مانند ترجمه و شرح کتاب مقدس از زبان اصلی عبری وگسترش عرفان وفلسفه یهودی وترویج آیین یهود شتاب بیشتری به خود بگیرد. شاید بتوان گفت یهود در به وجود آمدن رنسانس بسیار موثر بوده است، حتی برخی از مسیحیان جدید هم چون جان لوئیس فیف تأثیر بسیاری در نهضت رنسانس اروپا در میان متفکران لیبرال اروپایی داشته اند.(22) در واقع، پیوندهای اولیه مسیحیان با یهودیان که هسته ابتدایی جنبش صهیونیسم مسیحی را شکل می دهد، در پایان قرن پانزدهم وابتدای قرن شانزدهم رخ داد.
یهودیان با شروع عصر نوزایی در ابتدای قرن شانزدهم فرصت بیشتری برای نشان دادن خویش یافتند وخود را«مسیحیان جدید» نامیدند به اعتقاد آنان با آمدن مسیح درابتدای هزاره خوش بختی، تاریخ الهی نیز به زودی آغاز خواهد شد. از این رو، درمیان الهیون ومتفکران مذهبی، تفسیرهای جدیدی ازکتاب دانیال (عهد عتیق) و مکاشفه یوحنا (عهد جدید) صورت گرفت. به تصور مسیحیان جدید، روی آوردن یهودیان به مسیحیت وظهور دوباره قبیله های ناپدید شده اسرائیل، آخرین گام های پایان تاریخ بشر است. از این رو، حواد ث بزرگی هم چون بازگشت یهود به سرزمین صهیون، بازسازی معبد وتأسیس دوباره حکومت خداوند برزمین در اورشلیم را به این امر مربوط دانستند. به این ترتیب، مسیحیان یهودی که باور داشتند فرارسیدن هزاره نزدیک است، یهودیان را شریکانی پنداشتند که برای پدیدآوردن حوادث بزرگ پیش از آمدن حضرت مسیح (ع) از آنان بی نیاز نیستند. بنابراین، همکاری وهم گرایی هرچه بیشتر این دو آیین، خاستگاه دینی عمیقی دارد که از تحریف تورات وانجیل وتبلیغ آن سرچشمه می گیرد.
تفکر بنیادگرایانه صهیونیسم مسیحی، بسیار کهن تر از دولت مدرن اسرائیل وحتی جنبش صهیونسیت یهودی وجود داشته است. چنان که اشاره شد، بارور شدن عقاید این جنبش به قرن های پس از ترجمه کتاب مقدس به زبان بومی برمی گردد که آن را خارج از سلسله مراتب کلیسا در دسترس مردم قرار دادند تا آن را بخوانند وپیغام های آن را دوباره تفسیرکنند. طرح تأسیس دولت یهودی در فلسطین، در گفتارها و نوشتارهای رهبران پروتستان در قرن هفدهم رسمیت یافت.
از قرن نوزدهم، مسیحیان پروتستان این طرح ها را به صورت ره یافتی پیش داورانه در برابر پیش گویی های کتاب مقدس وتأسیس چنین دولتی آوردند. لورد آنتونی آشلی کوپر،(23) صهیونیست بزرگ انگلیسی نخستین بار گفت:
فلسطین کشوری بدون ملت برای ملتی بدون کشور است.
بعدها صهیونیست ها ی یهودی با الهام از سخن کوپر این شعار را برای خود قرار دادند:
سرزمینی بدون مردم برای مردمی بدون سرزمین.(24)
جنبش اصلاح پروتستان هنگامی که از تبدیل آیین یهودی به پروتستانتیزم مأیوس شد، شعار بازگشت یهودیان به فلسطین را برای رهایی از دست آنان مطرح ساخت و این در واقع اعلان تأسیس مسیحیت صهیونیست بود.(25) پروتستان ها در نیمه سال 1600 میلادی، شروع به نوشتن پیمان نامه هایی کردند که در آنها به همه یهودیان گوش زد شده بود اروپا را به مقصد فلسطین ترک کنند. الیور کرامول(26) متولی کشورهای مشترک المنافع بریتانیا که به تازگی تأسیس شده بود، اعلام کرد:
حضور یهودیان در فلسطین زمینه را برای آمدن دوباره مسیح آماده خواهد ساخت.(27) جان لاک در کتاب تعلیقات بر رساله های پولس قدیس می نویسد:
پروردگار قادر است همه یهودیان را در کشور واحدی جمع کند وآنان را در میهن خود در رفاه و شکوفایی قرار دهد.(28)
اسحاق نیوتون درکتاب ملاحظاتی درباره پیش گویی های دانیال و مکاشفات یوحنای قدیس نوشته است:
یهودیان به وطنشان باز خواهند گشت ... نمی دانم چگونه این کار انجام خواهد شد.
باید بگذاریم زمان این امر را تفسیر کند.(29)
هم چنین ژان ژاک روسو در کتاب امیل(1762 میلادی) آورده است:
ما انگیزه های درونی یهود را هرگز نخواهیم شناخت، مگر این که ایشان صاحب کشوری آزاد باشند و خود، مدارس و دانشگاه هایشان را اداره کنند.(30)
امانوئل کانت نیز یهودیان را فلسطینی هایی می داند که میان آلمانی ها زندگی می کنند.(31)
صهیونیسم مسیحی پدیده جدید دینی - سیاسی در مسیحیت بود که نخستین بار کلیسای انگلیس در اواخر قرن نوزدهم میلادی آن را بنیاد نهاد. پروتستان های ساکن امریکا وانگلیس این جریان نوظهور را «عملی نمودن خواسته های مسیح» و«عملی نمودن پیش گویی های انجیل» نیز می نامند.دراین زمینه، در اواخر قرن نوزدهم یکی از مفسران معروف امریکایی به نام سایرس اسکوفیلد(32) مطابق افکار جدید جان داربی انگلیسی انجیل را تفسیر کرد.این تفسیر، امروزه معتبرترین تفسیر انجیل برای پروتستان های سراسر جهان به شمارمی آید وبهترین مرجع برای انجیل شناخته شده است.
پیروان این مکتب خود را از تبلیغ کنندگان انجیل می دانند و معتقدند پیروان این مکتب، مسیحیان دوباره متولد شده اند و فقط اینان اهل نجات خواهند بود و دیگران هلاک خواهند شد. اعتقاد راسخ وتعصب خاص به صهیونیسم، از ویژگی های ممتاز پیروان این مکتب است. این مسیحیان بیش از صهیونیست های یهودی ساکن اسرائیل وامریکا به صهیونیسم تعصب دارند.(33)
عمده ترین کتابی که هدف صهیونیست را از تشیکل دولت آپارتاید اسرائیل به نقد کشیده، اثر یوری دیویس است.(34)
صهیونیسم مسیحی معاصر، واکنشی به این نقد جهانی از صهیونیسم به شمار می آید. برای مثال، در سال 1967 میلادی در پی تصویب قطع نامه 242 سازمان ملل در اعتراض به اشغال کرانه باختری وبیت المقدس، در حالی که جامعه بین الملل سفارت خانه های خود را در اورشلیم بستند، سفارت مسیحیت بین الملل برای نشان دادن حمایت خود از اسرائیل به اورشلیم منتقل گردید. می توان گفت که صهیونیسم مسیحی، ابزاری ایدئولوژیک به شمار می رود تا حمایت بین المللی را از تنها دولت یهودی در فلسطین به وجود آورد. نباید فراموش کرد که مجمع عمومی سازمان ملل چگونه درسال 1975 میلادی، قطع نامه 3379 را که درآن صهیونیسم به نژاد پرستی و تبعیض نژادی تعریف شده، تصویب کرد.(35)
مسیحیت صهیونیست در پایان قرن نوزدهم به صورت جریان عمیقی در فرهنگ غرب نفوذ نمود و از آن زمان به بعد از میدان کلام، فلسفه، ادبیات و رمز وراز، به صحنه سیاست تغییر جهت داد.
من کسانی را که تو را تقدیس کنند، تقدیش خواهم کرد وهر آن کس که تو را دشنام دهد، او را لعنت خواهم کرد و همه مردمان به واسطه تو تقدیس خواهند شد.(37)
برای همین، هیل لیندسکی ادعا کرده است:
کانون همه پیش گویی های وحیانی، دولت اسرائیل است.(38)
به عبارت دیگر، صهیونیست های مسیحی خود رابه مثابه مدافعانی برای ملت یهود به خصوص دولت اسرائیل می دانند. این حمایت، آنها را در برابر کسانی قرار می دهد که به فکر نقد ویا دشمنی بااسرائیل هستند. (39)
این جنبش، دفاع از اسرائیل را در قالب دو واژه هزاره گویی(40) و تقدیرگرایی(41) تحلیل می کند که توجه به آنها، به راحتی می تواند معرف باورها وطرز فکر صهیونیسم مسیحی باشد. هزاره گویی براین امر تأکید دارد که خداوند در ابتدای هر هزار سال، یک منجی می فرستد تا دینش را نصر ت دهد و مومنان را از دست ظالمان رها سازد. براین اساس، مبلغان این جنبش آمدن مسیح را در ابتدای هزاره سوم میلادی پیش گویی نموده اند و جهان را در آستانه ظهور پنداشته اند. واژه دیگری که می تواند به خوبی دکترین صهیونیست های مسیحی را توضیح دهد، تقدیرگرایی یا اعتقاد به خواست الهی است. به نظر تقدیرگرایان، خداند برای پایان جهان طرح دارد وهمه باید تسلیم تقدیر و طرح الهی باشند. ایشان بر این باورند که هفت گام بلند در پیش گویی های کتاب مقدس برای آینده جهان مطرح شده است:
1- بازگشت یهودیان به فلسطین؛
2- تأسیس دولت یهودی؛
3-جهانی بودن مواعظ انجیل که شامل اسرائیل نیز می شود؛
4-سرخوشی مومنان کلیسا هنگام ورود به بهشت؛
5- رنج و محنت هفت ساله مومنانی که در زمین باقی مانده اند، ستم شدن به یهودیان ونبرد خوبان با نیروهایی که «ضد مسیح»(42) آنها را رهبری می کند؛
6-برپایی نبرد آرماگدون در دشت «مجیدو» در اسرائیل؛
7- شکست ضد مسیح و ارتش او و به دنبال آن ایجاد پادشاهی سرشار از صلح مسیح و ارتش او و به دنبال آن ایجاد پادشاهی سرشار از صلح مسیح به مرکزیت اورشلیم. یهودیانی که همگی مسیحی شده اند و مسیحیان مومن، این پادشاهی را اداره خواهند کرد.(43)
رهبران برجسته تقدیرگرا- بنیادگرا به کتاب سیاره بزرگ و فقید(44) زمین اثر هال لیندسی(45) که بهترین شارح این عقید ه است، تمسک کرده اند. دیگر باور اسطوره ای این گروه، جبران «یهودی سوزی»(46) و پیشینه «سامی ستیزی»(47) درمسیحیت است. این باور از آن روی اسطوره ای می نماید که صهیونیسم مسیحی از سویی مسیحیان را برتر از یهودیان می داند ولازم برمی شمرد که همه یهودیان در پایان جهان باید به مسیحیت ایمان داشته باشند تا زنده بمانند و مشمول الطاف حضرت عیسی (ع) شوند و از سوی دیگر، به یهودیان به مثابه ملت برگزیده خداوند نگاه می کند و آنان را ابزاری برای آمدن دوباره حضرت مسیح می داند.
باور هفت مرحله ای بودن پایان تاریخ از نظر این جنبش، مستلزم تحقق حوادثی است که باید تا ظهور دوباره مسیح به وقوع پیوندد و پیروان این مکتب وظیفه دینی دارند تا برای تسریع درعملی شدن این حوادث بکوشند. این حوادث عبارتند از:
1- یهودیان از سراسر جهان باید به فلسطین آورده شوند و کشور اسرائیل درگستره ای از رودخانه نیل تا فرات به وجود آید ویهودیانی که به اسرائیل مهاجرت نمایند، اهل نجات خواهند بود؛
2- یهودیان باید دو مسجد «اقصی» و «صخره» در بیت المقدس را منهدم کنند وبه جای این دو، معبد بزرگ را بنا نمایند؛ از سال 1967 میلادی تا به حال یهودیان و مسیحیان صهیونیست بیش از صد بار به این دو مسجد حمله کرده اند.
3- روزی که یهودیان دو مسجدالقصی و صخره را در بیت المقدس منهدم کنند، جنگ نهایی مقدس (آرماگدون) به رهبری امریکا وانگلیس آغاز می شود؛ دراین جنگ جهانی تمام جهان نابود خواهد شد.
4- روزی که جنگ آرماگدون آغاز شود، تمامی مسیحیان پیرو اعتقادات «عملی نمودن خواسته های مسیح» که مسیحیان دوباره تولد یافته هستند، حضرت مسیح را خواهند دید و توسط یک سفینه عظیم از دنیا به بهشت منتقل خواهند شد و از آن جا همراه با او نظاره گر نابودی جهان وعذاب سخت در این جنگ مقدس خواهند بود؛
5- در جنگ آرماگدون زمانی که پیروزی ضد مسیح (دجال) نزدیک است، مسیح همراه مسیحیان دوباره تولد یافته در جهان ظهور خواهد کرد وضد مسیح را در پایان این جنگ مقدس شکست خواهد داد و حکومت جهانی خود را در مرکزیت بیت المقدس برپا خواهد ساخت. آن گاه معبدی که مسیحیان و یهودیان قبل ازآغاز جنگ آرماگدون به جای مسجد اقصی وصخره در بیت المقدس ساخته اند محل حکومت جهانی حضرت مسیح خواهد شد؛
6- دولت صهیونیستی اسرائیل با کمک امریکا وانگلیس، مسجد اقصی و مسجد صخره در بیت المقدس را نابود خواهد کرد و معبد بزرگ به دست آنان دراین مکان ساخته خواهد شد و این رسالت مقدس به عهده آنهاست.
7- این حادثه پس از سال دو هزار میلادی حتماً اتفاق خواهد افتاد؛
8- قبل از آغاز جنگ آرما گدون، رعب و وحشت جامعه امریکا و اروپا را فراخواهد گرفت؛
9- قبل ازظهور دوباره مسیح، صلح در جهان هیچ معنایی ندارد و مسیحیان برای تسریع در ظهور ایشان باید مقدمات جنگ آرماگدون و نابودی جهان را فراهم نمایند.(48)
باتوجه به پیش گویی های کتاب مقدس و حوادثی که مقدمه ظهور حضرت مسیح است، این جنبش ره یافت هایی را مطرح کرده که به سه مورد کلی آن اشاره می کنیم:
1-احساس برگزیدگی الهی، آنان معتقدند خداوند آنان را برگزیده تا همه انسان ها را نجات دهند و راه نجات
آنها از بلایای آخرالزمان پیروی از مسیحیت است. بوش که هوادار صهیونیست های مسیحی به شمار می رود، ایالات متحده را فراخوانده ای می داند تا آزادی را که موهبت الهی است، به تمام مخلوقات در سراسر جهان ارزانی کند.
2- احساس عمیق در آستانه آخرالزمان بودن: از سال 1916 میلادی روسای جمهور امریکا تحت تأثیر این گروه، با این مفهوم آشنا وبه آن معتقد شدند. ویلسون اولین رئیس جمهوری بود که به این مفهوم ایمان آورد. روسای جمهور دیگر نیز به صورت جدی آن را دنبال می کردند. می گویند آرزوی ریگان آغاز جنگ آرما گدون به دست او بوده است.
3- بنیاد گرایی؛ تنها راه فهم ودرک کامل و مطلق واشتباه دیگران دراین باره:(49) چنان که گذشت، صهیونیست های مسیحی به دو نکته عقیدتی بسیار پافشاری می کنند:
1- بازگشت یهود به فلسطین و تأسیس دولتی به نام اسرائیل در سرزمین موعود است. شاید علت آن را به نظرگاه مسیحیان به جایگاه یهود بتوان ارتباط داد. ایشان معتقدند:
یکم. یهودیان امت برگزیده ی خدا هستند، لذا خدا به همه کسانی که برای یهودیان دعا می کنند برکت می دهد؛
دوم. خدا در طرح کلی خود درباره ی هستی، جایی برای اعراب فلسطینی درنظر نگرفته و توجه او تنها به یهودیان معطوف است؛
سوم. خداوند درهمه کارهایی که اسرائیل انجام می دهد دستی دارد، یعنی همیشه طرفدار اسرائیل است؛
چهارم. اسرائیل را دوست دارند؛ زیرا خدا آن را دوست دارد و چنان چه عرب ها دشمن اسرائیل باشند، پس دشمن خدا خواهند بود؛
پنجم. خداوند به این دلیل با امریکا مهربان است که امریکا با یهودیان مهربانی می کند؛
ششم. اگر پشتیبانی از اسرائیل را رها کنند، اهمیت خود را در نزد خداوند از دست می دهند.(50)
2- ایشان بر جنگ جهانی آرماگدون تأکید دارند وخود راپیروز این نبرد می پندارند و معتقدند مسیح ضد مسیح را دراین جنگ شکست خواهد داد. شایسته است مباحثی درمورد محور آرماگدون آورده شود تا زوایای تاریک آن برای خوانندگان روشن گردد.
واژه یونانی «آرماگدون» یا «هارمجدون»، به معنای نبرد نهایی حق و باطل درآخرالزمان است. هم چنین شهری در منطقه عمومی شام چنین نامی دارد که بنا به آن چه در باب شانزدهم مکاشفات یوحنا در عهد جدید آمده، جنگی عظیم در آن جا رخ خواهد داد و زندگی بشردرآن زمان به پایان خواهد رسید.(51)
عمر و سلمان درمقاله خود، «رسالت آرماگدون»، عقیده دارد که طبق عقاید اعضای جنبش تدبیری، ریشه این کلمه عبری و به معنای «تپه شریفان» است؛ تپه بزرگی که در شمال فلسطین قرار دارد.(52)
مسیحیان طهیونیست، عبارت یوحنا را که گفته: «و ایشان را به موضعی که آن رابه عبرانی «هارمجدون» می خوانند، فراهم آوردند»،(53) به نفع خود تفسیر می کنند وهارمجدون را منطقه ای دربین اردن وفلسطین اشغالی می دانند که نبرد آخرالزمان در آن جا به وقوع می پیوندد. به تعبیر برخی از تفاسیر ایشان، منطقه تا دهانه اسب ها پر از خون خواهد شد که بنابر شواهد چنین نبردی هسته ای خواهد بود. همه این عقاید ونشانه ها بدعتی است که خود صهیونیست های مسیحی برای نیل به اهداف سیاسی و قدرت مآبانه شان، در دین ایجاد نموده اند. نبودن هیچ سخنی از آرماگدون و جنگ پایان تاریخ درعهد عتیق، بهترین شاهد براین مدعاست.
کتاب آرماگدون؛ تدارک جنگ بزرگ، از برجسته ترین کتاب هایی است که دراین باب می توان بدان اشاره نمود. خانم گریس هال سل، نویسنده بنیادگرای مسیحی این کتاب، از مفهوم آخرالزمانی آرماگدون کتاب سیاره بزرگ وفقید زمین هال لیندسی بهره برده که در طول دهه هفتاد، از پرفروش ترین کتاب ها بوده است.(54) وی دراین کتاب از سفر کوتاه خود به سرزمین های اشغالی فلسطین گزارش می دهد وبه این جمع بندی می رسد که هارمجدون از ترکیب «هار» به معنی کوه و «مجدو» به معنی شهری باستانی در کرانه غربی رود اردن شکل یافته که در طول تاریخ، نبردگاه میان اقوام مختلف از جمله اسرائیلیان و کنعانیان بوده است. واژه آرماگدون با این که درعهد قدیم به چشم نمی آید و تنها یک بار درعهد جدید ذکر شده، توجه عموم صهیونیست های مسیحی را به خود جلب کرده است. نکته جالبی که هال سل آن را باور غالب تقدیرگرایان و کشیشان انجیلی می داند، هسته ای بودن جنگ آرماگدون است. این گروه به عبارت سفر حزقیال نبی استناد می کنند که می گوید:
باران های سیل آسا وتگرگ سخت آتش وگوگرد، تکان های سختی در زمین پدید خواهند آورد؛ کوه ها سرنگون خواهد شد وصخره ها خواهد افتاد وجمیع حصارهای زمین منهدم خواهد گردید؛ رویارو در برابر هرگونه وحشت.(55)
هم چنین از کشتار دوسوم یهودیان دراین جنگ خبر می دهد که این موضوع در کتاب زکریای نبی آورده شده است:
وخداوند می گوید در تمامی زمین دو حصه منقطع شده، خواهند مرد و حصه سوم درآن باقی خواهدماند و حصه سوم را از میان آتش خواهم گذرانید وایشان را مانند قال گذاشتن نقره، قال خواهم گذاشت ومثل مصفا ساختن طلا ایشان را مصفا خواهم نمود، و اسم مرا خواهد خواند ومن ایشان را اجابت نموده، خواهم گفت که ایشان قوم من هستند وایشان خواهند گفت یهوه، خدای ماست.(56)
گریس هال سل معتقد است که کشیشان مسیحی چون فالول، کلاید و لیندسی از فساد هرچه بیشتر برای زمینه سازی ظهور مسیح استقبال می کنند:
با مسیح، به راه راست برو و روح خداوند در قلب تو تجلی خواهد کرد و بعد، پیش از آن که تهدید ویران شدن جهان صورت بگیرد، تو به عنوان یک نفر رستگار شده، از زمین به ملکوت اعلا برده می شوی. به نظر کلاید، نیازی نیست که انسان برای از میان بردن آلودگی محیط زیست شهرهای خود ویا قحطی وگرسنگی همه گیر در هندوستان وافریقا کاری بکند. ما نباید نگران گسترش یافتن سلاح های اتمی دردنیا باشیم. نیازی نیست که سعی کنیم از جنگ میان عرب ها و اسرائیل جلوگیری کنیم، بلکه به جای همه اینها، باید دعا کنیم که این جنگ دربگیرد وهمه دنیا را در کام خود بکشد؛ زیرا این، بخشی از طرح های آسمانی است.(57)
تلاش برای به دست آوردن قدرت هرچه بیشتر با شعار همیشگی «هدف وسیله را توجیه می کند» و استفاده ابزاری از باورهای مذهبی مردم برای راضی نگه داشتن آنان از وضع موجود، از مشخصه های بارز صهیونیسم مسیحی است. تجویز مسابقه تسلیحاتی از جمله سلاح های کشتار جمعی وهسته ای بین کشورها یکی دیگر از پی آمدهای اعتقاد به الهیات هارمجدون به شمار می رود. صهیونیست های مسیحی به صراحت اعلام می کنند:
هارمجدون، در دنیایی که خلع سلاح شده باشد، نمی تواند تحقق پذیرد.(58)
دولت ها ودر رأس آنها ایالات متحده، در فکر اتخاذ سیاست های تولید وتکثیر فزاینده تسلیحات استراتژیک هستند. براساس آماری که در کتاب میدان های نبرد هسته ای اثر ویلیام ام. آرکین و ریچارد دبلیو. فیلد هاوس ذکر شده، ایالات متحده دارای 670 جنگ افزار هسته ای در چهل ایالت است که جمع کلاهک های آنها به 14599 می رسد. آلمان غربی میزبان 3396 جنگ افزار هسته ای امریکایی است، انگلیس 1268 ، ایتالیا 549، ترکیه 489 ، یونان 164 ، کره جنوبی 151 ، هلند 81 و بلژیک 25. امروزه توسعه سلاح ها، تنها از نظر کمی نبوده بلکه از لحاظ کیفی نیز قدرت تخریبی آنها به مراتب بیشتر از گذشته شده است. چنان که وزیر سابق دفاع ، کلارک کلیفرد، در چهاردهم اوت 1985، در باشگاه ملی مطبوعات در واشنگتن دی. سی. اظهار کرد:
امروز قدرت ویران گری نیروهای هسته ای جهان، یک میلیون بار نیرومندتر از قدرت بمبی است که ما بر هیروشیما افکندیم.(59)
چکیده
مسیحیت صهیونیستی، آمیزه ای از باورهای طبیعی و فراطبیعی است که معطوف به قدرت ومنعطف از قدرت بودن ویژگی آن به شمار می رود. اوتوپیای قدرت برتر دراین جنبش بسیار رنگین بوده و از اهدافی است که وسیله های متنوع را برای رسیدن به خود توجیه می کند. برای فهم این جنبش، ناگزیریم ضمن کندوکاو مفاهیمی چون بنیاد گرایی، پروتستانتیزم واسطوره گرایی مغرب زمینیان، به جریان شناسی آن از پس زمینه تاریخی تا شکل گیری وفربه شدن در بافت غرب مدرن و اندیشه انسان غربی بپردازیم.
باورهای هفت گانه هواداران این جنبش به مباحث سیاسی - دینی معطوف به آخرالزمان وتلاش برای عملیاتی سازی آن باورهای اساطیری، این گروه را به تهدیدی جدی برای صلح وامنیت جهانی تبدیل کرده و تقابل آن را با جهان اسلام در حوزه باورها و کارکردها به طور روزافزون نمایان کرده است.
مقدمه
به باور ما، صهیونیسم مسیحی جنبشی می نماید که با خارج شدن مسیحیت از مسیر راستین خویش و پیدایش پروتستانتیزم تولد یافته وبا استفاده ابزاری از مفاهیم دینی مانند «منجی گرایی» ودخالت انگیزه های سیاسی وگسترش ابرقدرتی چون امریکا بارور شده است. اسطوره ترکیب ذهنی اعضای چند موجود با هم دیگر وآفرینش موجودی جدید است که بدان باور می یابند. این جنبش نیز معجونی از موجوداتی به نام مسیحیت، یهودیت وصهیونیسم است که موجود جدیدی به نام صهیونیسم مسیحی را ساخته و برای رسیدن به هدف های اسطوره ای خویش، دست به تغییر واقعیت به نفع خود زده است. این اسطوره ها، با واقعیت همراه شده اند و می توانند تأثیر گذار باشند وجهان را به آشوب کشند و خود بر سر قردت بنشینند و در آرزوی نیرویی فزاینده باشند.
اساطیری که درعصر جدید پدید می آیند، ویژگی مشترک دارند که می توان آن را «اساطیر معطوف به قدرت ومنعطف از قدرت» نامید؛ معطوف به قدرتاز این جهت می نماید که همواره هدف اصلی فعالیت های این گروه ها، رسیدن به قدرت بیشتر بوده است، منعطف از قدرت نیز به این دلیل می نماید که قدرت ها برا ی اعمال هژمونی(3) خویش بر سرتاسر دهکده جهانی(4) وتوجیه این اعمال خویش در اذهان عمومی، از اسطوره بهره می گیرند.هدف ما شناساندن اسطوره ای برجسته در سالهای اخیر است که هر دو صفت معطوف ومنعطف بودن از قدرت را در خود دارد؛ اسطوره پایان تاریخ فوکویاما، برخورد تمدن های ساموئل هانتینگتون، نظم نوین جهانی وجهانی سازی بوش پدر، مبارزه با تروریسم بوش پسر به دنبال حوادث ساختگی یازدهم سپتامبر 2001 و از همه مهم تر، اسطوره جنبش صهیونیسم مسیحی. دراین مقاله به بررسی جنبه های متفاوت این جنبش می پردازیم و استفاده ابزاری از مفاهیم دینی چون موعودگرایی، رستگاری، امت برگزیده، جنگ خیر وشرآرماگدون، آزادی جهان از ظلم وفساد و زمینه سازی برای آمدن دوباره مسیح را بررسی خواهیم کرد.
کسب قدرت فزاینده و توسعه آن در بخش های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، به صورت یک اصل برای بازی گران عرصه بین الملل وره یافت رئالیسم به شمار می رود. لازمه کسب قدرت، گاه ایجاد واسطه ای است که به وسیله آن اعمال قدرت و توسعه آن، درنظرعامه توجیه پذیر تر ومقبول تر می نماید. جنبش صهیونیسم مسیحی از جنبش هایی است که ساخته و پرداخته قدرت های بزرگ بوده وحلقه میان آنها در اعمال قدرت به شمار می رود. این جنبش کارکردی قدرت محور دارد و وسیله رسیدن به آن، مفاهیم پذیرفته شده درنزد اذهان عمومی است. موعودگرایی، آموزه نجات، جنگ جهانی خیر وشر در پایان دوران و آزادسازی جهان از یوغ خشونت واستبداد، از مفاهیمی هستند که صهیونیسم مسیحی از آنها برای آسان تر رسیدن به اهداف ومنافع خویش یاری می جوید.
با نگاهی به چگونگی پیدایش وکارکرد این جنبش، درستی مطلب بالا تصدیق خواهد شد. از این رو، لازم است سه واژه کلیدی «بنیادگرایی»، «پروتستانتیزم» و«اسطوره گرایی» که در فهم جنبش صهیونیسم مسیحی تأثیرگذار به شمار می ورد، توضیح داده شود.
الف) بنیاد گرایی
واژه «بنیادگرایی» نخستین بار درباره پروتستان های امریکایی به کاربرده شد. ایشان با انتشار جزوه هایی به نام «Fundamentals» خود را بنیاد گرا خواندند. مسیحیت انجیلی که نام دیگری برای بنیادگرایان است. در دهه دوم قرن بیستم به جریانی سیاسی و دینی در برابر اصول و آموزه های مدرنیسم تبدیل شد. مهم ترین آموزه های بنیادگرایی دینی مسیحی در امریکا عبارت بودند از:
1- متن والفاظ کتاب مقدس به همان گونه می نماید که خداوند فرستاده است. این عقیده با باورهای رایج مسیحیان امروز که کتاب مقدس را نوشته حواریون و رسولان، پس از به صلیب کشیده شدن عیسی (ع) می دانند، تعارض دارد؛
2- مبارزه با الهیات مدرن وهرگونه اقدام برای سکولاریزه کردن جامعه مسیحی؛
3- زندگی تحول یافته با شاخصه های معنویت، رفتارهای اخلاقی و تعهدهای شخصی، مانند قرائت کتاب مقدس، دعا ونیایش، تعصب به مسیحیت ومأموریت های دینی.(6)
بنیادگرایی مسیحی که دربرابر مدرنیسم شکل گرفت، همه مظاهر مدرن را طرد کرد وکوشید تا جمودی خاص بر ظاهر تحریف شده کتاب مقدس داشته باشد. به عبارت دیگر، بنیادگرایان مسیحی گروهی قشرگرایند که با پیشرفت علوم مادی وبه ظاهر متضاد با کتاب مقدس مخالفند. با این که بنیادگرایان امروز با بنیادگرایان اولیه تفاوت اساسی دارند، رخ دادهای بین المللی و پیش گویی حوادث آینده را بسان بنیادگرایان نخستین، با تأکید بر کتاب مقدس تفسیری ظاهری می کنند. برخی از مستشرقان و به پیروی از آنها روشن فکران مسلمان غرب زده، این واژه ارتجاعی را در مورد گروه های اسلامی به کار می برند که برای مبارزه با غرب به اوج بیداری رسیده اند و دست به قیام و مقاومت در برابر نمودهای تمدن غرب زده اند. امروزه اسلام گرایان که با اسلام سیاسی به مبارزه با امپریالیسم نو اقدام می کنند، بنیادگرا و مرتجع شمرده می شوند. نویسندگانی چون ساگال و دیویس تلاش کرده اند از بنیادگرایی به مثابه یک مقوله تحلیلی استفاده نمایند وسه ویژگی عمده را برای آن برشمارند تا همه قسم بنیادگرایی از جمله بنیادگرایی اسلامی را شامل شود:
1- طرح کنترل بدن زنان؛
2- شیوه ای کار سیاسی برای رد کثرت گرایی؛
3- حمایت قاطع از ادغام دین وسیاست به منزله ابزاری برای پیش برد اهداف.(7)
بابی سعید پس از نقل این ویژگی ها به نقد و بررسی آنها می پردازد و درنهایت چنین جمع بندی می کند که نمی توان این ویژگی ها را مخصوص بنیادگرایی دانست، بلکه این ویژگی ها عام وکلی به نظر می رسند:
یکم. حکومت های گوناگونی هم چون حکومت رضا خان در ایران و آتاتورک در ترکیه به کشف حجاب زنان دست زدند. هم چنین قانون های منع حجاب در برخی از کشورهای مدعی دموکراسی وآزادی، مانند کشور فرانسه که از ورود زنان با حجاب به مدرسه ها و محل کار جلوگیری می نمایند، به نوعی کوشش هایی برای نظارت بر بدن زنان به شمار می روند. از این رو، این مورد از ویژگی های انحصاری بنیادگرایی نیست.
دوم، جزم اندیشی و نپذیرفتن کثرت گرایی تنها از ویژگی های بنیادگرایان نیست. به تعبیر بابی سعید، جزم اندیشی در تمام امور زندگی امروز و در بسیاری ازمکتب ها مشاهده می شود. اساساً نگاه غرب از برتری تکنولوژیک، اقتصادی و نظامی خود به شرق به ویژه کشورها ی اسلامی، همین گونه توجیه می پذیرد. ادعای سردمداران امریکا که در دنیا یا افراد با ما هستند یا بر ضد ما، حاکی از نگاه مطلق به خود وعقب ماندگی ونافرهیختگی دیگران است. امریکا تلاش می کند با اجرای پروژه های گوناگون هم چون جهانی شدن و طرح خاورمیانه بزرگ، مطلق اندیشی خود را درعرصه های سیاسی (دموکراسی سازی امریکایی)، اقتصادی (سرمایه داری غربی)، اجتماعی وفرهنگی به تمام دنیا از جمله کشورهای مسلمان نشین خاورمیانه اعمال کند.
سوم. روند سکولاریزاسیون و تفکیک دین از سیاست وبه تعبیر دیگر، جدایی حوزه عمومی از حوزه خصوصی، فرآیند دوره مدرن غرب است که با این قرائت توانست دین را به حوزه فردی منحصر کند وعرصه سیاست را با آزادی لجام گسیخته و رها ازهر قید دینی و اخلاقی در پیش گیرد. روشن است تفکیک بدین معنا با آموزه های کلیسا (حاکمیت کلیسا بر غرب در قرون وسطا) وهم چنین با اصول پسامدرن سازگار نیست.(8)
لذا این سه ویژگی که برای بنیادگرایی برشمرده اند، به این مورد منحصر نیست و شامل گروه های دیگر، دولت ها و ادیان گوناگون نیز می شود. همواره در عرف سیاست به کسانی «بنیادگرا» می گویند که قائل به ظاهر کتاب مقدس بدون استفاده از عقل و دانش هستند واز آن تفاسیر قشری دارند. مسیحیان صهیونیست از مصداق های بارز این تفکر هستند. واژه مناسب برای جنبش های اسلامی که از اصول و بنیان های دینی خود دفاع می کنند، اصول گرایی به معنای پای بند به مسلمات دین اسلام واستفاده از مظاهر تمدنی دنیوی است، تا جایی که به اصول و ارزش های دینی آسیبی نرساند.
ب ) پروتستانتیزم
چنان که گفتیم تبار جنبش بزرگ مسیحیان یهودی دراصل به جنبش «اصلاح دینی» در اروپای قرن شانزدهم برمی گردد. از این جنبش معمولا به «رستاخیز عبری» یا یهودی تعبیر می شود؛ به گونه ای که نگرش های جدید به گذشته، حال وآینده یهودیان از آن نشأت می گیرد. امروزه دیگر کسی یهود را سزاوار لعن نمی داند وآنان را سرکش و قاتلان حضرت عیسی مسیح (عج) برنمی شمارد.
پس از قرن شانزدهم و اصلاح دینی، اختلاف عمیق فکری میان دو شاخه مسیحیت سنتی (کاتولیک) ومسیحیت جدید (پروتستان ) پدید آمد. پروتستانیزم در اروپا سرآغاز بزرگ ترین انحراف در دین مسیحیت بود. مارتین لوتر،(13) رهبر جنبش اصلاح دینی، در زندگی خود بسیار تأثیرپذیر از کتاب عهد قدیم (تورات) بود. وی سعی می کرد تفسیری از کتاب عهد جدید ( انجیل) بیاورد که برابر با نظریه های تورات باشد- درحالی که انجیل باید تورات را تفسیر کند، نه بالعکس. این مسئله در زمان خود لوتر نیز سر وصدای بسیاری ایجاد کرد. لوتر در کتاب خود به نام مسیح یک یهودی، زاده شد (1523 میلادی) نوشت:
یهودیان، خویشاوندان خداوند ما ( عیسی مسیح) هستند وبرادران و پسر عموهای اویند. روی سخنم با کاتولیک هاست. اگر از این که مرا کافر بنامید خسته شده اید، بهتر است مرا یهودی بنامید.(14)
اساسی ترین اختلاف میان کاتولیک ها و پروتستان ها، شیوه برداشت آنان از یهود و عمل کردشان بود بنابرباور کلیسای کاتولیک، دوران «امت یهود» به پایان رسیده و پروردگار برای مجازات یهودیان به علت کشتن مسیح، آنان را از فلسطین به بابل تبعید کرده است. کلیسای کاتولیک پیش گویی درباره بازگشت یهود را بازگرداندن آنان از بابل توسط کورش پادشاه ایران می دانست ولی جنبش اصلاح پروتستان با مطرح کردن آیین «خودکشیشی» و طرد قرائت واحد کلیسا از متون دینی مقدس، به نوعی پلورالیسم دینی انجامید که یهودیان درکنار آنان به رسمیت شناخته شدند وقدرت فراوانی یافتند. پروتستان، یهودیان را قوم برگزیده دانستند وعهد قدیم رامرجع اصلی اعتقادات خویش به شمار آوردند.(15) هدف لوتر هدایت یهودیان به آیین پروتستان بود، ولی درعمل، مسیحیان جذب یهودیان شدند و برهواداران یهود روز به روز افزوده شد. لوتر بعدها در کتاب دیگر خود به نام دروغ گویی های یهود( 1544 میلادی) نفرت خود را از یهودیان بیان کرد وخواهان اخراج آنان از آلمان شد.
ج) اسطوره گرایی غرب
او به ملکه ایزابل گفته است طلاهایی را که در سرزمین جدید می یابد، برای بازسازی هیکل سلیمان اختصاص خواهد داد تا این معبد به کانون کره زمین تبدیل شود.(16)
در واقع، می توان سرچشمه اسطوره گرایی مسیحی را اصل الهیات تثلیثی مسیحیت دانست. نگاه اسطوره ای به عیسی، پذیرفتن مقام الوهیت برای او و پسر خداوند خواندنش، به عقیده بیشتر مومنان مسیحی درست به نظر می رسد. کسانی مثل آرچپبالد رابرتسون (17) تلاش کرده اند تا با استناد به اناجیل اربعه ودیگر متون موجود از صدرمسیحیت، اجماعی بودن الوهیت عیسی را زیر سوال ببرند و دلیل هایی برتاریخی بودن وی بیاورند که بر انسان بودن عیسی دلالت می کند.(18) باوجود این، عمده مسیحیان بر این گونه شخصیت اسطوره ای عیسی اصرار می ورزند.
همان گونه که اشاره شد، اندیشه اسطوره ای بر سرتاسر زندگی غرب سایه افکنده است. در دوران نوزایی واز همان ابتدای شکل گیری پروتستانتیزم، گونه ای نگاه اسطوره ای به لوتر، رهبر جنبش اصلاح دینی، در آلمان شکل گرفت تا او را منجی مردم از تسلط کلیسا معرفی کنند. اومانیست هایی که تأثیر فزاینده ای بر نهضت اصلاح دینی داشتند، این نهضت به رهبری لوتر را تحت الهام و هدایت الهی می دانستند،(19) صهیونیسم مسیحی که خود از اسطوره هایی چون نژاد برتر، زمینه سازان عصر مسیح، آماده شدن برای جنگ نهایی مقدس وکمک به استقرار دولت اسرائیل در سرزمین موعود از نیل تا فرات برآمده، تلاش می کند تا با شناسایی کانون های قدرت در جهان و نفوذ در آنها، به اساطیر خویش تحقق عینی بخشد و با کسب قدرت و اعمال هژمرنی بر جهان ، طرح ها وایده هایی را عرضه کند که منافع مشترک قدرت های بزرگ و اسرائیل را برآورده سازد.
پس زمینه تاریخی صهیونیسم مسیحی
در سال 339 میلادی، بازگشت به آیین یهود، جرمی سنگین شمرده می شد وعامل به آن تحت تعقیب قانون قرار می گرفت. مسیحیان در طول قرون وسطا، یهودیان را در تنگنا قرار داده اند. تلخ ترین دوره تاریخی یهود که هرگز از ذهن آنها پا ک نخواهد شد، همین دوره است. آنها یهودیان را وادار ساختند تا به صورت گروه های منزوی و محاصره شده در شهرها زندگی کنند ولباس هایی متفاوت با مسیحیان بپوشند و کلاه خاصی بر سر بگذارند. این کارها برای آن صورت می گرفت تا همگان آنها را بشناسند ودر برخوردهای اجتماعی با آنها، آن گونه که شایسته نماید، رفتار نمایند. یهودیان با عناوینی چون «شیاطین» و «قاتلان مسیح» مورد خطاب قرار می گرفتند. آنان متهم بودند که کودکان مسیحی را می کشند تا ازخون آنان به جای شراب در مراسم عید فصح استفاده کنند.
در سال 1095 میلادی هنگامی که پاپ اریان دوم، آغاز حمله صلیبی را اعلام کرد تا قدس را از دست مسلمانان برهاند، یهودیان خائن موردظلم و ستم صلیبی ها قرار گرفتند و هزاران نفر از یهودیان به دلیل آن که از پذیرفتن غسل تعمدی سرباز زدند، کشته شدند. خانم باربرا توچمان، مورخ یهودی، در کتاب خود به نام کتاب مقدس وشمشیر(20) به دشمنی گسترده با یهودیان در اروپا اشاره می کند که درطول جنگ های صلیبی به نقطه اوج خود رسید. در پایان قرن یازدهم، تشکل های یهودی در اروپا متلاشی شدند؛ یهود در سال 1290 میلادی از انگلستان رانده شد. درنیمه قرن سیزدهم تلمود را در پاریس سوزاندند؛ در پایان قرن چهاردهم همه یهودیان از فرانسه اخراج شدند؛ یهودیانی که در شبه جزیره ایبری از پذیرش مسیحیت خودداری کردند، در سال 1492 از اسپانیا ودرسال 1497 میلادی از پرتغال اخراج گشتند. در آلمان و ایتالیا نیز یهودیان در اردوگاه ها محاصره شدند تا نتوانند بامسیحیان ارتباط برقرار کنند و بسیاری از فعالیتهای آنان ممنوع شد.(21)
یهودیان دوره سیاهی برقرار کنند و بسیاری از فعالیت های آنان ممنوع شد.(21) یهودیان دوره سیاهی را درجهان سپری نمودند و روزنه ها ی امیدی را درآن سوی رنسانس برای خود مشاهده کردند. اقدام مارتین لوتر در نوزایی علمی وصنعتی اروپا و تولد مکتب جدیدی به نام پروتستانیسم زمینه صدرنشینی تدریجی یهودیان شد.
پراکندگی یهودیان در سرتاسرجهان وتلاش و پی گیری ایشان برای توسعه و گسترش بورها و آموزه های یهودیت و از سوی دیگر، هم زمانی این کوشش ها با دوره اصلاحات در اروپا، موجب شد اقداماتی مانند ترجمه و شرح کتاب مقدس از زبان اصلی عبری وگسترش عرفان وفلسفه یهودی وترویج آیین یهود شتاب بیشتری به خود بگیرد. شاید بتوان گفت یهود در به وجود آمدن رنسانس بسیار موثر بوده است، حتی برخی از مسیحیان جدید هم چون جان لوئیس فیف تأثیر بسیاری در نهضت رنسانس اروپا در میان متفکران لیبرال اروپایی داشته اند.(22) در واقع، پیوندهای اولیه مسیحیان با یهودیان که هسته ابتدایی جنبش صهیونیسم مسیحی را شکل می دهد، در پایان قرن پانزدهم وابتدای قرن شانزدهم رخ داد.
یهودیان با شروع عصر نوزایی در ابتدای قرن شانزدهم فرصت بیشتری برای نشان دادن خویش یافتند وخود را«مسیحیان جدید» نامیدند به اعتقاد آنان با آمدن مسیح درابتدای هزاره خوش بختی، تاریخ الهی نیز به زودی آغاز خواهد شد. از این رو، درمیان الهیون ومتفکران مذهبی، تفسیرهای جدیدی ازکتاب دانیال (عهد عتیق) و مکاشفه یوحنا (عهد جدید) صورت گرفت. به تصور مسیحیان جدید، روی آوردن یهودیان به مسیحیت وظهور دوباره قبیله های ناپدید شده اسرائیل، آخرین گام های پایان تاریخ بشر است. از این رو، حواد ث بزرگی هم چون بازگشت یهود به سرزمین صهیون، بازسازی معبد وتأسیس دوباره حکومت خداوند برزمین در اورشلیم را به این امر مربوط دانستند. به این ترتیب، مسیحیان یهودی که باور داشتند فرارسیدن هزاره نزدیک است، یهودیان را شریکانی پنداشتند که برای پدیدآوردن حوادث بزرگ پیش از آمدن حضرت مسیح (ع) از آنان بی نیاز نیستند. بنابراین، همکاری وهم گرایی هرچه بیشتر این دو آیین، خاستگاه دینی عمیقی دارد که از تحریف تورات وانجیل وتبلیغ آن سرچشمه می گیرد.
تفکر بنیادگرایانه صهیونیسم مسیحی، بسیار کهن تر از دولت مدرن اسرائیل وحتی جنبش صهیونسیت یهودی وجود داشته است. چنان که اشاره شد، بارور شدن عقاید این جنبش به قرن های پس از ترجمه کتاب مقدس به زبان بومی برمی گردد که آن را خارج از سلسله مراتب کلیسا در دسترس مردم قرار دادند تا آن را بخوانند وپیغام های آن را دوباره تفسیرکنند. طرح تأسیس دولت یهودی در فلسطین، در گفتارها و نوشتارهای رهبران پروتستان در قرن هفدهم رسمیت یافت.
از قرن نوزدهم، مسیحیان پروتستان این طرح ها را به صورت ره یافتی پیش داورانه در برابر پیش گویی های کتاب مقدس وتأسیس چنین دولتی آوردند. لورد آنتونی آشلی کوپر،(23) صهیونیست بزرگ انگلیسی نخستین بار گفت:
فلسطین کشوری بدون ملت برای ملتی بدون کشور است.
بعدها صهیونیست ها ی یهودی با الهام از سخن کوپر این شعار را برای خود قرار دادند:
سرزمینی بدون مردم برای مردمی بدون سرزمین.(24)
جنبش اصلاح پروتستان هنگامی که از تبدیل آیین یهودی به پروتستانتیزم مأیوس شد، شعار بازگشت یهودیان به فلسطین را برای رهایی از دست آنان مطرح ساخت و این در واقع اعلان تأسیس مسیحیت صهیونیست بود.(25) پروتستان ها در نیمه سال 1600 میلادی، شروع به نوشتن پیمان نامه هایی کردند که در آنها به همه یهودیان گوش زد شده بود اروپا را به مقصد فلسطین ترک کنند. الیور کرامول(26) متولی کشورهای مشترک المنافع بریتانیا که به تازگی تأسیس شده بود، اعلام کرد:
حضور یهودیان در فلسطین زمینه را برای آمدن دوباره مسیح آماده خواهد ساخت.(27) جان لاک در کتاب تعلیقات بر رساله های پولس قدیس می نویسد:
پروردگار قادر است همه یهودیان را در کشور واحدی جمع کند وآنان را در میهن خود در رفاه و شکوفایی قرار دهد.(28)
اسحاق نیوتون درکتاب ملاحظاتی درباره پیش گویی های دانیال و مکاشفات یوحنای قدیس نوشته است:
یهودیان به وطنشان باز خواهند گشت ... نمی دانم چگونه این کار انجام خواهد شد.
باید بگذاریم زمان این امر را تفسیر کند.(29)
هم چنین ژان ژاک روسو در کتاب امیل(1762 میلادی) آورده است:
ما انگیزه های درونی یهود را هرگز نخواهیم شناخت، مگر این که ایشان صاحب کشوری آزاد باشند و خود، مدارس و دانشگاه هایشان را اداره کنند.(30)
امانوئل کانت نیز یهودیان را فلسطینی هایی می داند که میان آلمانی ها زندگی می کنند.(31)
صهیونیسم مسیحی پدیده جدید دینی - سیاسی در مسیحیت بود که نخستین بار کلیسای انگلیس در اواخر قرن نوزدهم میلادی آن را بنیاد نهاد. پروتستان های ساکن امریکا وانگلیس این جریان نوظهور را «عملی نمودن خواسته های مسیح» و«عملی نمودن پیش گویی های انجیل» نیز می نامند.دراین زمینه، در اواخر قرن نوزدهم یکی از مفسران معروف امریکایی به نام سایرس اسکوفیلد(32) مطابق افکار جدید جان داربی انگلیسی انجیل را تفسیر کرد.این تفسیر، امروزه معتبرترین تفسیر انجیل برای پروتستان های سراسر جهان به شمارمی آید وبهترین مرجع برای انجیل شناخته شده است.
پیروان این مکتب خود را از تبلیغ کنندگان انجیل می دانند و معتقدند پیروان این مکتب، مسیحیان دوباره متولد شده اند و فقط اینان اهل نجات خواهند بود و دیگران هلاک خواهند شد. اعتقاد راسخ وتعصب خاص به صهیونیسم، از ویژگی های ممتاز پیروان این مکتب است. این مسیحیان بیش از صهیونیست های یهودی ساکن اسرائیل وامریکا به صهیونیسم تعصب دارند.(33)
عمده ترین کتابی که هدف صهیونیست را از تشیکل دولت آپارتاید اسرائیل به نقد کشیده، اثر یوری دیویس است.(34)
صهیونیسم مسیحی معاصر، واکنشی به این نقد جهانی از صهیونیسم به شمار می آید. برای مثال، در سال 1967 میلادی در پی تصویب قطع نامه 242 سازمان ملل در اعتراض به اشغال کرانه باختری وبیت المقدس، در حالی که جامعه بین الملل سفارت خانه های خود را در اورشلیم بستند، سفارت مسیحیت بین الملل برای نشان دادن حمایت خود از اسرائیل به اورشلیم منتقل گردید. می توان گفت که صهیونیسم مسیحی، ابزاری ایدئولوژیک به شمار می رود تا حمایت بین المللی را از تنها دولت یهودی در فلسطین به وجود آورد. نباید فراموش کرد که مجمع عمومی سازمان ملل چگونه درسال 1975 میلادی، قطع نامه 3379 را که درآن صهیونیسم به نژاد پرستی و تبعیض نژادی تعریف شده، تصویب کرد.(35)
مسیحیت صهیونیست در پایان قرن نوزدهم به صورت جریان عمیقی در فرهنگ غرب نفوذ نمود و از آن زمان به بعد از میدان کلام، فلسفه، ادبیات و رمز وراز، به صحنه سیاست تغییر جهت داد.
اصول فکری جنبش صهیونیسم مسیحی
من کسانی را که تو را تقدیس کنند، تقدیش خواهم کرد وهر آن کس که تو را دشنام دهد، او را لعنت خواهم کرد و همه مردمان به واسطه تو تقدیس خواهند شد.(37)
برای همین، هیل لیندسکی ادعا کرده است:
کانون همه پیش گویی های وحیانی، دولت اسرائیل است.(38)
به عبارت دیگر، صهیونیست های مسیحی خود رابه مثابه مدافعانی برای ملت یهود به خصوص دولت اسرائیل می دانند. این حمایت، آنها را در برابر کسانی قرار می دهد که به فکر نقد ویا دشمنی بااسرائیل هستند. (39)
این جنبش، دفاع از اسرائیل را در قالب دو واژه هزاره گویی(40) و تقدیرگرایی(41) تحلیل می کند که توجه به آنها، به راحتی می تواند معرف باورها وطرز فکر صهیونیسم مسیحی باشد. هزاره گویی براین امر تأکید دارد که خداوند در ابتدای هر هزار سال، یک منجی می فرستد تا دینش را نصر ت دهد و مومنان را از دست ظالمان رها سازد. براین اساس، مبلغان این جنبش آمدن مسیح را در ابتدای هزاره سوم میلادی پیش گویی نموده اند و جهان را در آستانه ظهور پنداشته اند. واژه دیگری که می تواند به خوبی دکترین صهیونیست های مسیحی را توضیح دهد، تقدیرگرایی یا اعتقاد به خواست الهی است. به نظر تقدیرگرایان، خداند برای پایان جهان طرح دارد وهمه باید تسلیم تقدیر و طرح الهی باشند. ایشان بر این باورند که هفت گام بلند در پیش گویی های کتاب مقدس برای آینده جهان مطرح شده است:
1- بازگشت یهودیان به فلسطین؛
2- تأسیس دولت یهودی؛
3-جهانی بودن مواعظ انجیل که شامل اسرائیل نیز می شود؛
4-سرخوشی مومنان کلیسا هنگام ورود به بهشت؛
5- رنج و محنت هفت ساله مومنانی که در زمین باقی مانده اند، ستم شدن به یهودیان ونبرد خوبان با نیروهایی که «ضد مسیح»(42) آنها را رهبری می کند؛
6-برپایی نبرد آرماگدون در دشت «مجیدو» در اسرائیل؛
7- شکست ضد مسیح و ارتش او و به دنبال آن ایجاد پادشاهی سرشار از صلح مسیح و ارتش او و به دنبال آن ایجاد پادشاهی سرشار از صلح مسیح به مرکزیت اورشلیم. یهودیانی که همگی مسیحی شده اند و مسیحیان مومن، این پادشاهی را اداره خواهند کرد.(43)
رهبران برجسته تقدیرگرا- بنیادگرا به کتاب سیاره بزرگ و فقید(44) زمین اثر هال لیندسی(45) که بهترین شارح این عقید ه است، تمسک کرده اند. دیگر باور اسطوره ای این گروه، جبران «یهودی سوزی»(46) و پیشینه «سامی ستیزی»(47) درمسیحیت است. این باور از آن روی اسطوره ای می نماید که صهیونیسم مسیحی از سویی مسیحیان را برتر از یهودیان می داند ولازم برمی شمرد که همه یهودیان در پایان جهان باید به مسیحیت ایمان داشته باشند تا زنده بمانند و مشمول الطاف حضرت عیسی (ع) شوند و از سوی دیگر، به یهودیان به مثابه ملت برگزیده خداوند نگاه می کند و آنان را ابزاری برای آمدن دوباره حضرت مسیح می داند.
باور هفت مرحله ای بودن پایان تاریخ از نظر این جنبش، مستلزم تحقق حوادثی است که باید تا ظهور دوباره مسیح به وقوع پیوندد و پیروان این مکتب وظیفه دینی دارند تا برای تسریع درعملی شدن این حوادث بکوشند. این حوادث عبارتند از:
1- یهودیان از سراسر جهان باید به فلسطین آورده شوند و کشور اسرائیل درگستره ای از رودخانه نیل تا فرات به وجود آید ویهودیانی که به اسرائیل مهاجرت نمایند، اهل نجات خواهند بود؛
2- یهودیان باید دو مسجد «اقصی» و «صخره» در بیت المقدس را منهدم کنند وبه جای این دو، معبد بزرگ را بنا نمایند؛ از سال 1967 میلادی تا به حال یهودیان و مسیحیان صهیونیست بیش از صد بار به این دو مسجد حمله کرده اند.
3- روزی که یهودیان دو مسجدالقصی و صخره را در بیت المقدس منهدم کنند، جنگ نهایی مقدس (آرماگدون) به رهبری امریکا وانگلیس آغاز می شود؛ دراین جنگ جهانی تمام جهان نابود خواهد شد.
4- روزی که جنگ آرماگدون آغاز شود، تمامی مسیحیان پیرو اعتقادات «عملی نمودن خواسته های مسیح» که مسیحیان دوباره تولد یافته هستند، حضرت مسیح را خواهند دید و توسط یک سفینه عظیم از دنیا به بهشت منتقل خواهند شد و از آن جا همراه با او نظاره گر نابودی جهان وعذاب سخت در این جنگ مقدس خواهند بود؛
5- در جنگ آرماگدون زمانی که پیروزی ضد مسیح (دجال) نزدیک است، مسیح همراه مسیحیان دوباره تولد یافته در جهان ظهور خواهد کرد وضد مسیح را در پایان این جنگ مقدس شکست خواهد داد و حکومت جهانی خود را در مرکزیت بیت المقدس برپا خواهد ساخت. آن گاه معبدی که مسیحیان و یهودیان قبل ازآغاز جنگ آرماگدون به جای مسجد اقصی وصخره در بیت المقدس ساخته اند محل حکومت جهانی حضرت مسیح خواهد شد؛
6- دولت صهیونیستی اسرائیل با کمک امریکا وانگلیس، مسجد اقصی و مسجد صخره در بیت المقدس را نابود خواهد کرد و معبد بزرگ به دست آنان دراین مکان ساخته خواهد شد و این رسالت مقدس به عهده آنهاست.
7- این حادثه پس از سال دو هزار میلادی حتماً اتفاق خواهد افتاد؛
8- قبل از آغاز جنگ آرما گدون، رعب و وحشت جامعه امریکا و اروپا را فراخواهد گرفت؛
9- قبل ازظهور دوباره مسیح، صلح در جهان هیچ معنایی ندارد و مسیحیان برای تسریع در ظهور ایشان باید مقدمات جنگ آرماگدون و نابودی جهان را فراهم نمایند.(48)
باتوجه به پیش گویی های کتاب مقدس و حوادثی که مقدمه ظهور حضرت مسیح است، این جنبش ره یافت هایی را مطرح کرده که به سه مورد کلی آن اشاره می کنیم:
1-احساس برگزیدگی الهی، آنان معتقدند خداوند آنان را برگزیده تا همه انسان ها را نجات دهند و راه نجات
آنها از بلایای آخرالزمان پیروی از مسیحیت است. بوش که هوادار صهیونیست های مسیحی به شمار می رود، ایالات متحده را فراخوانده ای می داند تا آزادی را که موهبت الهی است، به تمام مخلوقات در سراسر جهان ارزانی کند.
2- احساس عمیق در آستانه آخرالزمان بودن: از سال 1916 میلادی روسای جمهور امریکا تحت تأثیر این گروه، با این مفهوم آشنا وبه آن معتقد شدند. ویلسون اولین رئیس جمهوری بود که به این مفهوم ایمان آورد. روسای جمهور دیگر نیز به صورت جدی آن را دنبال می کردند. می گویند آرزوی ریگان آغاز جنگ آرما گدون به دست او بوده است.
3- بنیاد گرایی؛ تنها راه فهم ودرک کامل و مطلق واشتباه دیگران دراین باره:(49) چنان که گذشت، صهیونیست های مسیحی به دو نکته عقیدتی بسیار پافشاری می کنند:
1- بازگشت یهود به فلسطین و تأسیس دولتی به نام اسرائیل در سرزمین موعود است. شاید علت آن را به نظرگاه مسیحیان به جایگاه یهود بتوان ارتباط داد. ایشان معتقدند:
یکم. یهودیان امت برگزیده ی خدا هستند، لذا خدا به همه کسانی که برای یهودیان دعا می کنند برکت می دهد؛
دوم. خدا در طرح کلی خود درباره ی هستی، جایی برای اعراب فلسطینی درنظر نگرفته و توجه او تنها به یهودیان معطوف است؛
سوم. خداوند درهمه کارهایی که اسرائیل انجام می دهد دستی دارد، یعنی همیشه طرفدار اسرائیل است؛
چهارم. اسرائیل را دوست دارند؛ زیرا خدا آن را دوست دارد و چنان چه عرب ها دشمن اسرائیل باشند، پس دشمن خدا خواهند بود؛
پنجم. خداوند به این دلیل با امریکا مهربان است که امریکا با یهودیان مهربانی می کند؛
ششم. اگر پشتیبانی از اسرائیل را رها کنند، اهمیت خود را در نزد خداوند از دست می دهند.(50)
2- ایشان بر جنگ جهانی آرماگدون تأکید دارند وخود راپیروز این نبرد می پندارند و معتقدند مسیح ضد مسیح را دراین جنگ شکست خواهد داد. شایسته است مباحثی درمورد محور آرماگدون آورده شود تا زوایای تاریک آن برای خوانندگان روشن گردد.
واژه یونانی «آرماگدون» یا «هارمجدون»، به معنای نبرد نهایی حق و باطل درآخرالزمان است. هم چنین شهری در منطقه عمومی شام چنین نامی دارد که بنا به آن چه در باب شانزدهم مکاشفات یوحنا در عهد جدید آمده، جنگی عظیم در آن جا رخ خواهد داد و زندگی بشردرآن زمان به پایان خواهد رسید.(51)
عمر و سلمان درمقاله خود، «رسالت آرماگدون»، عقیده دارد که طبق عقاید اعضای جنبش تدبیری، ریشه این کلمه عبری و به معنای «تپه شریفان» است؛ تپه بزرگی که در شمال فلسطین قرار دارد.(52)
مسیحیان طهیونیست، عبارت یوحنا را که گفته: «و ایشان را به موضعی که آن رابه عبرانی «هارمجدون» می خوانند، فراهم آوردند»،(53) به نفع خود تفسیر می کنند وهارمجدون را منطقه ای دربین اردن وفلسطین اشغالی می دانند که نبرد آخرالزمان در آن جا به وقوع می پیوندد. به تعبیر برخی از تفاسیر ایشان، منطقه تا دهانه اسب ها پر از خون خواهد شد که بنابر شواهد چنین نبردی هسته ای خواهد بود. همه این عقاید ونشانه ها بدعتی است که خود صهیونیست های مسیحی برای نیل به اهداف سیاسی و قدرت مآبانه شان، در دین ایجاد نموده اند. نبودن هیچ سخنی از آرماگدون و جنگ پایان تاریخ درعهد عتیق، بهترین شاهد براین مدعاست.
کتاب آرماگدون؛ تدارک جنگ بزرگ، از برجسته ترین کتاب هایی است که دراین باب می توان بدان اشاره نمود. خانم گریس هال سل، نویسنده بنیادگرای مسیحی این کتاب، از مفهوم آخرالزمانی آرماگدون کتاب سیاره بزرگ وفقید زمین هال لیندسی بهره برده که در طول دهه هفتاد، از پرفروش ترین کتاب ها بوده است.(54) وی دراین کتاب از سفر کوتاه خود به سرزمین های اشغالی فلسطین گزارش می دهد وبه این جمع بندی می رسد که هارمجدون از ترکیب «هار» به معنی کوه و «مجدو» به معنی شهری باستانی در کرانه غربی رود اردن شکل یافته که در طول تاریخ، نبردگاه میان اقوام مختلف از جمله اسرائیلیان و کنعانیان بوده است. واژه آرماگدون با این که درعهد قدیم به چشم نمی آید و تنها یک بار درعهد جدید ذکر شده، توجه عموم صهیونیست های مسیحی را به خود جلب کرده است. نکته جالبی که هال سل آن را باور غالب تقدیرگرایان و کشیشان انجیلی می داند، هسته ای بودن جنگ آرماگدون است. این گروه به عبارت سفر حزقیال نبی استناد می کنند که می گوید:
باران های سیل آسا وتگرگ سخت آتش وگوگرد، تکان های سختی در زمین پدید خواهند آورد؛ کوه ها سرنگون خواهد شد وصخره ها خواهد افتاد وجمیع حصارهای زمین منهدم خواهد گردید؛ رویارو در برابر هرگونه وحشت.(55)
هم چنین از کشتار دوسوم یهودیان دراین جنگ خبر می دهد که این موضوع در کتاب زکریای نبی آورده شده است:
وخداوند می گوید در تمامی زمین دو حصه منقطع شده، خواهند مرد و حصه سوم درآن باقی خواهدماند و حصه سوم را از میان آتش خواهم گذرانید وایشان را مانند قال گذاشتن نقره، قال خواهم گذاشت ومثل مصفا ساختن طلا ایشان را مصفا خواهم نمود، و اسم مرا خواهد خواند ومن ایشان را اجابت نموده، خواهم گفت که ایشان قوم من هستند وایشان خواهند گفت یهوه، خدای ماست.(56)
گریس هال سل معتقد است که کشیشان مسیحی چون فالول، کلاید و لیندسی از فساد هرچه بیشتر برای زمینه سازی ظهور مسیح استقبال می کنند:
با مسیح، به راه راست برو و روح خداوند در قلب تو تجلی خواهد کرد و بعد، پیش از آن که تهدید ویران شدن جهان صورت بگیرد، تو به عنوان یک نفر رستگار شده، از زمین به ملکوت اعلا برده می شوی. به نظر کلاید، نیازی نیست که انسان برای از میان بردن آلودگی محیط زیست شهرهای خود ویا قحطی وگرسنگی همه گیر در هندوستان وافریقا کاری بکند. ما نباید نگران گسترش یافتن سلاح های اتمی دردنیا باشیم. نیازی نیست که سعی کنیم از جنگ میان عرب ها و اسرائیل جلوگیری کنیم، بلکه به جای همه اینها، باید دعا کنیم که این جنگ دربگیرد وهمه دنیا را در کام خود بکشد؛ زیرا این، بخشی از طرح های آسمانی است.(57)
تلاش برای به دست آوردن قدرت هرچه بیشتر با شعار همیشگی «هدف وسیله را توجیه می کند» و استفاده ابزاری از باورهای مذهبی مردم برای راضی نگه داشتن آنان از وضع موجود، از مشخصه های بارز صهیونیسم مسیحی است. تجویز مسابقه تسلیحاتی از جمله سلاح های کشتار جمعی وهسته ای بین کشورها یکی دیگر از پی آمدهای اعتقاد به الهیات هارمجدون به شمار می رود. صهیونیست های مسیحی به صراحت اعلام می کنند:
هارمجدون، در دنیایی که خلع سلاح شده باشد، نمی تواند تحقق پذیرد.(58)
دولت ها ودر رأس آنها ایالات متحده، در فکر اتخاذ سیاست های تولید وتکثیر فزاینده تسلیحات استراتژیک هستند. براساس آماری که در کتاب میدان های نبرد هسته ای اثر ویلیام ام. آرکین و ریچارد دبلیو. فیلد هاوس ذکر شده، ایالات متحده دارای 670 جنگ افزار هسته ای در چهل ایالت است که جمع کلاهک های آنها به 14599 می رسد. آلمان غربی میزبان 3396 جنگ افزار هسته ای امریکایی است، انگلیس 1268 ، ایتالیا 549، ترکیه 489 ، یونان 164 ، کره جنوبی 151 ، هلند 81 و بلژیک 25. امروزه توسعه سلاح ها، تنها از نظر کمی نبوده بلکه از لحاظ کیفی نیز قدرت تخریبی آنها به مراتب بیشتر از گذشته شده است. چنان که وزیر سابق دفاع ، کلارک کلیفرد، در چهاردهم اوت 1985، در باشگاه ملی مطبوعات در واشنگتن دی. سی. اظهار کرد:
امروز قدرت ویران گری نیروهای هسته ای جهان، یک میلیون بار نیرومندتر از قدرت بمبی است که ما بر هیروشیما افکندیم.(59)
» نویسنده: حجت الاسلام محسن قنبری آلانق
